सप्तरीको पुरानो कलेज तल्तिर गोरगामा नामको गाउँमा छ । त्यस गाउँमा लालुप्रसाद डाक्टरको रूपमा चिनिन्छ । उसले गाउँमा एउटा उपचार केन्द्र खोलेको छ । केन्द्रको वोर्डमा लेखिएको छ– यहाँ उपचारार्थ रू ५००।– शुल्क लिई ग्यारेन्टीका साथ उपचार गरिन्छ । बिरामी निको नभएमा रु. १०००।– क्षतिपूर्तिस्वरूप दिइने छ ।

उसकहाँ धेरै थरिका बिरामी आउँछन् । निको भएर जान्छन् । कसैकसैलाई निको नभए पनि बीसको उन्नाइस् भने अवश्य हुन्छ । आएका जति सन्तुष्ट नै हुने गरेका छन् ।

टोकेरै घरको कवित्व मरि ‘गो आमा भइन् दुर्बल
भाषा भेष बने ढलेर घरमै बेछन्द ती निर्बल
ती भत्तैm कवि भानु आज सुनिए एकै दिन हो यहाँ
फालेरै सब धर्म, पर्व घरको बढ्डे मनाए जहाँ ।।

मासेरै अति गर्व संस्कृति यहाँ ढोङी र सोखी बने
आफ्नो के अब भो र गर्व गरुँ खै मासेर जोगी बने
भारो पर्म गरेर गाउँ समता के जात के भेद हो ?
पल्टन्छन् समयै छ प्रेम रसमा हेपिन्न संसार यो ।।

म एउटा यस्तो देशको कुरा गर्दैछु
जहाँ एउटा स्वाभिमानी
शिर ठाडो पारेर बोल्न पाउँदैन
सत्ताको हर्ताकर्ता झुक्किएर
कसैको हातखुट्टा भाँच्न सक्छ
हो साँच्चै झुक्किएर मान्छे समात्छ
र दोहोरो मुठभेडको नाममा
यहाँ बङ्गारा झारिन्छ

(१)
भन्दिन भन्दै थिएँ, भन्नै पर्ने भयो आज
म पनि तिमी जस्तै, बन्नै पर्ने भयो आज
पुरानो घर एक्कासि, सुनामीमा परेपछि
नयाँ घरको चर, खन्नै पर्ने भयो आज

इच्छाहरूको पसिना बगाएर
रहरहरूमा तुषारो पारेर
महेनतका पानी-फोकाहरू
सेप्टिक भै उप्किञ्जेल
जिएकै हो जिन्दगी
अब फेरि कुन जिन्दगी जिउनु?

रिषि किशोर हाम्रा नै, ‘गु’ धपाउन तल्लिन,
रवि सरी ‘रु’ ल्याउने, निरन्तर सवै तिर ।

बगाई योग धारा नै, बाग्मती नै सक्भर
शीत ताप र वर्षा नि, सही सदै ज तत्पर ।

“इन्जिनिएर सापलाई आज तिते करेलीको अचार र लौकाको तरकारी,” भातको कुकरमा सिटि लगाउनसमेत अल्छी लाग्ने मलाई अचार-तरकालीको स्वाद चखाँउने ऊ नै त हो। आहा, कस्तो मिठो पकाउँछे; घरबेटीकी छोरीले ।

अचार र तरकालीको कचौरा थोत्रो टेबुलमा राखेपछि मेरा आँखैअगाडि उसले मुख कुचुक्क पार्दै हात नचाँई। सेतो दाद आएछ।

ऊ मेरो घरमा तीन दिनअगाडि आएको थिए। मसँग एक रात बिताएर गयो। आजभोलि मेरो दुख बुझ्ने पनि सुख बुझ्ने पनि ऊ नै हो। अर्थात सुदिन । सुदिनले मलाई आफ्नै श्रीमतीलाई जस्तै गरी माया गर्छ। हेरचाह पनि गर्छ। मेरो मनोविज्ञान पनि बुझ्न प्रयास गर्छ। मलाई खुसी हुन सिकाउँछ । पीडाहरुलाई भुलेर हाँस्न पनि सिकाउँछ । जीवनको यथार्थ धरातलमा टेकेर जीवन जिउन पनि सिकाउँछ । कहिलेकाहीं रुन पनि सिकाउँछ। तर उसले मेरो आँसु आफ्नो हातबाट भुँईमा झर्न दिएको मलाई त्यस्तो सम्झना छैन ।

‘‘यो संगीतको आभास कवितासङ्ग्रह स्वच्छन्दता वादी काव्यशिल्पको उपयोग गरिएको अप्रवासी स्वरमा प्रकृतिको चित्रण गरिएको काव्य हो’’–होमनाथ सुवेदी ।

म भन्छु साहित्य मेरो मुटुहो । मुटुको प्रत्येक स्पन्दन मेरा कविता हुन् । यसैको परिपूर्णता नै मेरो साहित्यको तीर्खा मेटाउने माध्यम हो– गंगा लिगल

तिमी समय हौ म बाहिर
टुकटुक हेरिरहेछु
मेरो शून्यता
तिमीलाई केरिरहेछ
कतै तिमी हराएछौ कि
म आफैं हराइरहेछु !

न मलाई बद्धनामी नेता बन्नु छ
न त मलाई भ्रष्टचारीको पगरी गुथ्नु छ
केवल मलाई जीवन कटाउनु छ
साथी, आजकल म रक्सी पिउँछु

झुटको खेती गरेर जीवन धान्नु छैन मलाई
न त चापलुसी र चाकडी गरेर जिउनु छ मलाई
न म विश्वास पात्र बन्नै चाहन्छु
न त म षड्यन्त्रमा सामेल हुनै चाहन्छु
साथी, आचकल म केवल रक्सी पिउछु

साखि घटा छै घनघोर
बिजुवन नाचिरहल मोर
पपिहा दादुर करे शोर
पियबा दूर छथि मोर

पवन बहि लगेल संदेश
कहल सभटा मोनक वेग
छोरु नोकरी चलु देश
गर्जे चम्के सिनेहक मेघ

पद्मको काटियो खुट्टा, पद् - 'म'अलग छुट्टिए
लङ्गडो नै भयो खुट्टा, ओंठ पनि त छुट्टिए ।

विद्याकेा विद् - धपाई, विध्-या आई बनीवरी
विद्याको सौतेनी 'विद्या', उफ्रीउफ्री अघिसरी ।

"एकछिन डुलेर आउनुहुन्छ त ?" मनको इच्छा बुझेरै बोल्नुभएथ्यो सहसचिव काशीराज दाहाल । दाहाल सरको पाहुना भएर पोखरास्थित उहाँको निवासमा बसेका थियौँ हामी ।

"स्वच्छ हावा खाउँन त एकछिन !" सञ्जय अधिकारीको पनि नयाँ अपेक्षा थिएन पोखरासँग ।

"हो, बिहानीको सिरसिरे हावाको उत्सवमा सहभागी बनौँ न त ।" मैले पनि जनाएथेँ सहमति ।

दामा र हडिया खोलाको बीचमा रहेको मझुवा झोडामा एउटा दाउरे परिवार बस्छ। बाँसको टाटीमा माटोले लिपेको भित्ता र भित्तोमा रातोमाटो र कमेरोले पोतेको अनि बाबियोले छाएको छानोको झुपडीमा परिवारका तीन सदस्य बस्छन। झुपडी नजिकै एउटा गाईगोठ र बाख्राको खोर पनि देखिन्छ।आँगनमा कुखुरा क्याऊँ क्याऊँ गर्दे चारो खादै गरेको, गोठमा गोरु ड्वाँ ड्वाँ गर्दै डुक्रेको आवाजले ग्वाम बहादुरको दिउसोको भाते निद्रा खल्बलिन्छ।