हिमाल हाँस्यो कविको कलाले
मुनाल नाच्यो कविकै गलाले
नदी र खोला पहरा रसायो
रचेर राम्रो दिल यो बसायो

पुगेछ टाढा कवि कल्पनामा
रमेर आफ्नै नव सिर्जनामा
छ फूल राम्रो अनि यो सुवास
छ घाम जस्तै प्रखरै प्रकाश

यत्तिखेर परिवर्तनको आभास जताततै छ । सबै वर्ग र समुदायका कुनै न कुनै संगठनहरू छन् । हाम्रो पनि संगठन छ तर अँझै पूरातन विचारधारा र दासमनोवृत्तिले युक्त छ । हो, म पनि त्यही मनोवृत्तिले ग्रसितमध्येको एक हुँ । तर कत्ति दिनसम्म हजुर, हजुर र ज्यू,ज्यू गर्ने ? कम्तीमा आफ्नो हकअधिकार वारे त सचेत बनौँ भन्ने विचार मनमा केलाइरहेको थिएँ । एउटा विचार मनमा आयो र त्यही विचार तिमीलाई बाँडूँ, राय सल्लाह लिऊँ, सहयोग एवं सद्भाव पनि बटुलूँ भनेर चिठी लेख्न बसेको हुँ । कुरा कताबाट सुरू गरौँ भनेर अलमलाइरहेको छु ।

आवाज राम्रो कोइलीको, नचाई मयुरको
कम्ति माया लाग्दैन हौ मलाई हजुरको

मैले हेर्ने आँखा हजुर, मैले पुज्ने देउता
मनमा सधैँ बसिरहने हजुर नै हो एउटा
वास्ता छैन मलाई बरु, सुनकै गजुरको
कम्ती माया लाग्दैन हौ मलाई हजुरको

एकाबिहानै पूर्वको क्षितिज स्वर्णिम भएर
मेरो झ्यालको कुना काप्चाबाट मलाई चिहाउछ
अनि, सुस्तरी सुम्सुम्याएर एउटा आभास दिलाउछ
मन फुरुंग भएर मुस्काउछु
बन्द नयनमा एउटा सुन्दर प्रतिविम्ब आउछ
औंसीको रात जून पोखिए जसरी

एक

छलियाको चिप्लो बोली खतरनाक
ए के ४७ को सिसाको गोली खतरनाक
अँझै त्योभन्दा धेरै गुणा बढी
खलनायिकाको निलो चोली खतरनाक ।

जगैबाट हल्लिएको घरभित्र शान्ति हुँदैन
पर्खाल मात्र ठडिएको घरभित्र शान्ति हुदैन

हत्या हिंशा, द्वेष राग, कलह छ आपसमा
रुवाबासी मच्चिएको घरभित्र शान्ति हुँदैन

आफ्नै धुरी भत्काउँन छिमेकीको साथ माग्छौं
परायबाट हेपिएको घरभित्र शान्ति हुँदैन

मैले कहिल्यै जस पाइन
तराई झरेँ धोती भएँ
पहाड गएँ पाखे भएँ
नेपाली भनेर कसैले भनेनन्

दिनभरि भारी बोक्छु
आफ्नै श्रम बेच्छु
थकाई मार्न चौतारामा बस्दा
मलाई भरिया भन्छन
मलाई नाम्ले भन्छन
तर कहिल्यै मलाई श्रमजीवी भनिदैन

एक)

संविधानको विवादले बन्दमा फसेको छ मेरो देश अचेल
सायद संविधान नवन्ने ढङ्गमा फसेको छ मेरो देश अचेल
सडकमा जुलुस अनि टायर बालेर हिनेका छन मान्छे आज भोलि
धुलो धुवासॅगै नराम्ररी दुरगन्धमा फसेको छ मेरो देश अचेल

मेरो माथ झुकेर शुद्ध मनले यो पाउ तिम्रै चुमोस्
होस् दु:खै अझ धेर किन्तु मनमा श्रद्धा तिमीमै रहोस्
ईर्ष्या, लोभ नहोस कत्ति मनमा कुण्ठा कदाचित् नहोस्
मेरो यो तनका नशा, रगतमा नेपाल सग्लो बगोस् ।

हामीले भागवतहरूको अध्ययन गर्यौं भने देवी देवताहरूको र दैत्य/दानव बीचको द्वन्द्व, युद्धका कथाहरू निकै पढ्न तथा सुन्न पाउँछौं । यी कथाहरूको श्रवणमा ध्यान दिने तथा सुनाउने काम सूतजीले ऋृषि मुनिहरूलाई गर्नुहुन्छ -

एक दिनको कुरा हो सबै मुनिहरूले सूतजीलाई दुर्गा देवीको कुनै एक अद्भुत/अनौठो खालको कथा सुनाउनको लगि अनुरोध गरे । महाप्राज्ञ सूतजीले पनि दुर्गा देवीका धेरै कथाहरू सुनाइ सक्नुभएको थियो । त्यस दिन भने सूतजीले दुर्गम नामको असुरको वीरता र उसबाट गरिएको आतङ्कबाट देवलोकका देवी देवता र स्वर्गलोक नै आफ्नो अधिन बनाएको कथा श्रवण गराउनु भयो । जब दुर्गमासुरले सबै चिज आफ्नो अधिन बनायो तबदेखि देवताले आफ्नो यज्ञभाग पाउन छाडे ।

एक
ऋणै – ऋणले टेकिइने अँझ कतिन्जेल
सस्तो भाउमा बेचिइने अँझ कतिन्जेल
छातीभित्र देश बोकेर हिँड्नेहरू हो, ए
आफ्नै देशमा हेपिइने अँझ कतिन्जेल

हाम्रा सांसद नेपाली नामका मात्र छन् तर,
यता हैन उतै उन्का आफ्नै छन् जन्मका घर ।

यताका पनि छन् केही तर ती मद्यका भर,
परेर ध्वस्त पार्दैछन् डढाई पितृको घर ।

अनगिन्ती यात्रीलाई, अग्लाअग्ला भेल तारें
आफ्नै जीवन भेल बन्दा,, भेल बीच आफै परें

मान्छे भन्नु यस्तै रैछ, आगो बल्दा ताप्दो रैछ
आफ्नो सर परेपछि, आफ्नै बाटो लाग्दो रैछ
कतिलाई पारी तारें, कतिलाई वारि तारें
आफ्नै जीवन भेल बन्दा, भेल बीच एक्लै परें

आज सर्वसाधारणको पक्षमा महत्व पूर्ण निर्णय हुने दिन । तर सभा हल भने लगभग रित्तो थियो । छ सय एक जना अटने सभा हलमा सिला खोजे जस्तै कतै कतै एक दुई जना पो भेटिए ।

चकमन्न जस्तै देखिएको हलमा प्रमुखको मात्र एकोहोरो आवाज सुनिन्थ्यो । तर ध्यान भने कसैले दिइरहेका थिएनन् । ती आआफ्नै धुनमा कोही सँगैकासित कानेखुसी गरिरहेका थिए । कोही खैनी माडिरहेका थिए त कोही लामो हाई काढिरहेका थिए ।

नेपाल सरकार सँस्कृति,पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालय अन्तर्गत भानुभक्त आचार्य व्दिशतवार्षिकी समारोह समितिव्दारा बेल्जियममा रही नेपाली भाषा साहित्यको श्रीवृद्धि र २०० औं भानु जयन्ती विशेष रुपमा सम्पन्न गर्न खेलेको भूमिका स्वरुप प्रदान गरिएको “भानुभक्त स्वर्ण पदक“ र प्रशस्ति पत्र आज २२ जनवरी २०१५का दिन बेल्जियमस्थित नेपाली महामहिम राजदूत राममणि पोखरेलले नेपाली राजदूतावासमा आयोजित सँक्षिप्त कार्यक्रममाका वीच सम्वन्धित स्रष्टाहरूलाई अलंकृत गर्नुभयो ।