• भलाकुसारी
  • मझेरी छनौट
  • ट्विटरमा
  • फेसबुकमा
  • रचना प्रकाशन गर्दा
  • प्रतिकृया
  • हाम्रो बारेमा
  • हिज्जे संशोधन
Home

मझेरी आकर्षण

  • पछिल्ला रचनाहरू
  • नयाँ लेख/रचना पढ्नुहोस्
  • लेखक/विधा/स्रोत सूची
  • साहित्यिक सूचना/समाचार
  • कथा
  • कविता
  • गजल
  • गीत

फेसबुक एकाउन्टबाट लग-इन

लग-इन (भित्र)

  • Create new account
  • Request new password

विधा सूची

  • कथा
  • आधुनिक कथा
  • सामाजिक कथा
  • लघु कथा
  • मनोविश्लेषणात्मक कथा
  • पौराणिक कथा
  • बाल कथा
  • लोक कथा
  • अनूदित कथा
  • विज्ञान कथा
  • हास्य कथा
  • सूत्रकथा
  • पत्रात्मक कथा
  • अन्य बिधा (कथा)
  • कविता
  • गद्य कविता
  • छन्द कविता
  • पद्य कविता
  • राष्ट्रिय कविता
  • बाल कविता
  • गीति कविता
  • पौराणिक कविता
  • हास्यव्यङ्ग्य कविता
  • भक्ति कविता
  • अनूदित कविता
  • अन्य विधा ( कविता)
  • गीत
  • लोकगीत
  • आधुनिक गीत
  • पुराना गीत
  • बाल गीत
  • चलचित्रका गीत
  • स्वदेश गीत
  • पप गीत
  • गजल (गीत)
  • अनूदित गीत
  • निबन्ध
  • हास्यव्यङ्ग्य
  • वर्णनात्मक निबन्ध
  • वैयक्तिक निबन्ध
  • लघु निबन्ध
  • विचारात्मक निबन्ध
  • पत्रात्मक निबन्ध
  • संस्मरण
  • नियात्रा
  • भावनात्मक निबन्ध
  • अनुभूति/मनोन्यास
  • अन्य विधा (निबन्ध)
  • विश्लेषण/समालोचना
  • सामाजिक समीक्षा
  • भाषा/साहित्य समीक्षा
  • ऐतिहासिक समीक्षा
  • सांस्कृतिक समीक्षा
  • संगीत/कला समीक्षा
  • व्यक्तित्व समीक्षा
  • पुस्तक/कृति समीक्षा
  • साहित्यिक खोजपत्र
  • भौगोलिक समीक्षा
  • शैक्षिक समीक्षा
  • राजनीतिक विश्लेषण
  • आध्यात्मिक विश्लेशण
  • सूचना प्रविधि
  • वैज्ञानिक समीक्षा
  • अन्य विश्लेषण
  • सूचना/समाचार/बहस
  • सूचना/विज्ञप्ति
  • कला/साहित्य समाचार
  • साहित्यिक छलफल
  • साहित्यिक रिपोर्ट
  • नाटक/एकाङ्की
  • नाटक
  • बाल एकाङ्की
  • संवाद
  • अन्य विधा
  • गजल
  • मुक्तक
  • हाइकु
  • सेन्र्यू
  • ताङ्का
  • सेदोका
  • सनेट
  • अन्य
  • विविध भाषाका रचना
  • संस्कृत भाषा
  • मैथिली भाषा
  • भोजपुरी भाषा
  • नेवारी भाषा
  • तामाङ् भाषा
  • लिम्बू भाषा
  • बान्तावा भाषा
  • थारू भाषा
  • अवधी भाषा
  • कुलुङ भाषा
  • शेर्पा भाषा
  • धिमाल भाषा
  • राना भाषा

बस्नु राम्रो

editor — Sat, 04/29/2017 - 22:13

  • वैयक्तिक निबन्ध
  • पुन्य कार्की

जहाँ नउभिँदा हुन्छ, त्यहाँ बसे हुन्छ । जहाँ नबस्दापनि हुन्छ,त्यहाँ सुतेहुन्छ । जहाँ नदगुर्दा हुन्छ, त्यहाँ बिस्तारै हिँडे हुन्छ । जहाँ नबोल्दा हुन्छ, त्यहाँ मौन रहे हुन्छ । जहाँ विचार नगर्दा हुन्छ, त्यहाँ निर्विचार रहे हुन्छ । मेरो यस विचारमा तपाईं सहमत हुनुहुन्छ/हुनुहुन्न त्यो मलाई थाहा छैन । तर मेरो विचारमा शरीरलाई बढीभन्दा बढी आराम दिनुछ । अँझ धेरै वर्ष यो शरीरलाई बचाउनुछ । यो शरीरबाट अँझ धेरै काम गराउनुछ । त्यसैले छिट्टै थोत्रे बनाउनुभएको छैन यो शरीरलाई । विरोधाभास त्यहाँनेर हुन्छ, एकातिर यो शरीरलाई जतन गर्नुछ भनिरहेको हुन्छु, अर्कोतिर लत वा स्वादको संस्कारले यही शरीरलाई हानी हुने चिजपनि खाइरहेको हुन्छु । निर्दोष शरीर उपर अत्याचार लादिरहेको हुन्छु । शरीरलाई अनावश्यक रुपमा सताइरहेको हुन्छु । जसले गर्दा शरीरभित्र रोग पस्ने प्वाल खनिँदै छन् ।

मास्टरी गर्दा धेरै समय उभिनुपर्छ । विद्यार्थीसामु धेरै बोल्नुपर्छ । मेरा गुरु तथा अग्रजहरू जसले चालीस–चालीस वर्ष अध्यापन कार्यमा आयु लगानी गरिसकेका छन् । अँझ उनीहरुले कति करोड शब्द सङ्ख्या बोलिसके होलान् । उनीहरुको दाँजोमा पुग्न त मलाई अरु धेरै वर्ष लाग्नेछ । तरपनि बीस वर्षको अध्यापनकालमा यो मुखबाट धेरै शब्द निकालियो होला ।
बोल्दा शरीरमा भएको शक्ति व्यय भइरहेको हुन्छ । अनावश्यक ठाउँमा अनावश्यक कुरा धेरै बोलेर म शक्तिको व्यय गर्ने पक्षमा छुइनँ । त्यसैले जहाँ नबोल्दापनि हुन्छ, त्यहाँ चुपचाप टोलाएर बस्छु । त्यस्तो क्षणमा पूर्ण मौनमा रहन्छु । उहिले उहिले वाणीको साधना गर्ने मानिस थिए, मौनताको साधना गर्ने मानिस थिए । उनीहरू धेरै धेरै वर्ष मौन रहेर ऊर्जाको सञ्चिति बढाउँथे । मौनताको साधनाले नै उनीहरू मुनि भएका होलान् भन्ने लख काट्छु । तर अहिले जमाना ठिक उल्टो छ । नबोल्ने मानिसको त कुनै पनि ठाउँमा खैरियत रहँदैन । अनि त उखान बनेको छ –बोल्नेको पीठो बिक्छ, नबोल्नेको चामलपनि बिक्दैन ।

अर्को पक्षबाट सोच्दा बोल्नु भनेको एकप्रकारले आफूभित्रको पागलपनको रेचनपनि हो । आफूभित्रको विक्षिप्तताको विरेचन पनि हो । भित्रका असन्तुष्टिहरु, गुनासा र सिकायतहरु, विरोध र स्वीकृतिहरू बोल्दाखेरी छताछुल्ल पोखिने गर्छन् । यसबाट मान्छेलाई सन्च हुन्छ । मन हलुङ्गो बन्छ । धेरै बोल्ने बानी परेका मान्छेहरुलाई नबोल्दाखेरी उकुसमुकुस र छटपटीले गाँज्छ ।

आफूलाई भने बोल्नभन्दा सुन्न मजा लाग्ने भएकाले वक्ता हुनुभन्दा श्रावक हुनुमा बढी कुशलता देखेको छु । फेरि धेरै बोल्न धेरै शक्तिको खाँचो पर्दोरहेछ । कम बोल्दा कमशक्तिको व्ययीकरण भएको कुरा घरको रेडियोबाट थाह पाउँछु । रेडियोलाई चौबीसै घण्टा बोल्न लाइराख्यो भने ब्याट्रीको पाइन दुवै दिनमा खँलास बन्छ । थोरै बजायो भने धेरै दिनटिक्छ । मान्छेको शरीरभित्रको ऊर्जा पनि त रेडियोको ब्याट्री जस्तै होला ।

फेरि कम बोल्दा शक्ति सञ्चय हुँदोरहेछ भन्ने कुरा भदौ महिनामा विशेषरुपमा अनुभूति गर्न सक्छु । साउनमहिनामा मैले शिक्षण गर्ने शिक्षण संस्थाहरू प्रायःबन्द रहन्छन् । एक/डेढ महिनाको बर्खे बिदामा मैले करिब–करिब कम बोल्दा हुन्छ । फेरि म बढीभन्दा बढी मौन रहने चेष्टा गर्दछु । जब भदौमा स्कुलखुल्छ, अनि अलिबार पढाउन, कामगर्न बढी ऊर्जावान् भएको महसुस गर्छु । त्यतिखेरको वाणीमा ओज र माधुर्यपनि अर्कै अर्कै हुन्छ । यसबाट तपाईको लागि गलतै होस्, एउटा झिनो निष्कर्ष निकाल्छु –साउनमहिनाको मौनताबाट शक्तिसञ्चय भएर म बढी ऊर्जावान् भएको हुँदो हुँ ।

ठाउँ कुठाउँ धेरै बोल्ने बानी नभएकाले मलाई कसैकसैले यो ठ्याप्पै बोल्दैन भनेर आलोचना गरेको पनि सुनेको छु । कसै कसैले घोसें भनेको पनि थाहा पाएको छु । तर नियतवश नबोलेर घोसे भएको चाहिँ होइन । बोल्नभन्दा चुप लाग्न मन पराउने स्वभाव भएकाले यस्तो भान परेको मात्र हो । यो स्वभावले कति ठाउँमा मलाई असफल बनाएको छ । जीवनको बाटोमा यही स्वभावले कति ठाउँमा पछि पनि परेको छु । तर पनि मलाई बोल्नभन्दा मौन रहन नै मजा लागिरहेको छ ।

अनि अलिकति ओछ्यान मिल्यो कि लम्पसार सुतिदिन्छु । कतिपय अवस्थामा पत्नीको गुनासो हुन्छ –के लडिका बनेर सुतिहाल्नु परेको होला ? यो बूढाको त सीधा बस्ने बानी नै छैन । बस्नुभन्दा सुत्नु जातिको आफ्नो पूराण सुनाउँछु । यस कुराले उनको दिमागी पारो अरु माथि चढ्छ । उनले जतिभने पनि मैले आफ्नो बानी नफेरेपछि उनले मेरो ओछ्यानमा ढल्किने बानीलाई स्वीकारभावले हेर्न थालेकी छिन् ।

अचेल म बिहानपाँच बजे उठ्छु । उठ्ने बित्तिकै आफ्नो नित्यकर्म सकेर स्कुल कुदिहाल्छु । बिहानपाँच बजे घरबाट निस्केको मान्छे मा.वि.देखि मास्टर डिग्रीसम्मका कक्षा भ्याएर राति सात/आठ बजे घर फर्किदा थाकेर लोथ हुन्छु । घर आएर गाँस टिपेर नौ नबज्दै ओछ्यानमा पुर्लुक्क पल्टिन्छु । त्यो बेला श्रीमतीजीका वचनवाण कानमा ठोक्किन्छन् –सुत्ने र पढाउने बाहेक तपाईको अर्थोक काम केही भएन । म सुत्न आतुर भएको कारण शक्तिसञ्चय नै हो भन्ने कुरा बुझाउन मलाई गाह्रो परिरहेछ ।

कक्षामा उभिएर प्रस्तुत गर्नुपर्ने विषयवस्तु बाहेक अरु कुरा पढाउँदा आरामसित बसेरै पढाउँदा पनि हुन्छ भन्ने मान्यता राख्छु । सहज ढङ्गले बसेर पढाउन मिल्ने ठाउँमा म त्यो अवसरलाई पनि उपयोग गरिदिन्छु । मेरो बानी बुझेका कतिपय चेलाचेलीले मलाई सहजरुपमा बस्ने चाँजोपाँजो पनि मिलाइदिन्छन् । उनीहरुले बुझिसकेका छन्, जहाँ नउभिँदा हुन्छ, त्यहाँ सजिलोसित बसेरै काम गर्नुपर्छ । जहाँ नबस्ता हुन्छ त्यहाँ सुतेर शरीरलाई आराम दिँदा हुन्छ ।

यो उमेरमा पढाउनुको अलावा कमाउने र बालबच्चा पाल्ने व्यवसायका अन्य उपाय केही गरिएन । व्यापार सिकिनँ, ठेकेदारी गर्न जानिनँ । मान्छेको व्यापारमा हात हालिनँ । खेतीपातीको ख पनि शरीरले स्वीकार गरेन । विद्यार्थीलाई गोटागन्ती शब्द सिकाउनु, कापी काट्नु, अक्षरमा अनुभूति पोख्नु बाहेक अरु केही गर्न जानिनँ । यति गर्नपनि दुईदुई चोटि सर्वाइकल अपरेशन व्यहोरेको मेरो कमजोर शरीरलाई धेरै धेरै ऊर्जाको आवश्यकता छ । त्यही ऊर्जा सञ्चय गर्न म जहाँ नउभिँदा हुन्छ त्यहाँ बसिदिन्छु । जहाँ नबस्दा हुन्छ त्यहाँ सुतिदिन्छु । जहाँ नदगुर्दा हुन्छ त्यहाँ सुस्तरी हिँडिदिन्छु । जहाँ नबोल्दा हुन्छ त्यहाँ मौनतामा डुबिदिन्छु । जहाँ नसोच्दा हुन्छ त्यहाँ निर्विचार भइदिन्छु ।

पुन्य कार्की

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Total votes: 473
  • 294 reads
Tweet facebook

Post new comment

The content of this field is kept private and will not be shown publicly.
Input format
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Allowed HTML tags: <a> <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.

More information about formatting options

CAPTCHA
This question is for testing whether you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.

सामाजिक सञ्जालमा

Follow @Majheri

मझेरी छनौट

  • पुन्य कार्की
  • सुधा मिश्र
  • धर्मराज कोइराला
  • शिवराज कलौनी
  • राजेश अधिकारी

नयाँ प्रतिकृयाहरू

  • appreciate
    3 days 7 hours ago
  • आभार
    4 days 2 hours ago
  • बहुत खुब कहिल्छि ।
    1 week 2 hours ago
  • आभार प्रकट गरे
    1 week 2 days ago
  • शब्द र भाव राम्ररी मिलाउनु
    1 week 2 days ago
  • यति मीठो संस्मरणको लागि हृदय देखि नै धन्यवाद
    1 week 2 days ago
  • सारै राम्रो पुस्तक, बधाई छ
    1 week 2 days ago
  • किताब राम्रो रहेछ । बधाई छ
    1 week 2 days ago
  • एकदम सान्दर्भिक
    1 week 3 days ago
  • आज पनि उत्तिकै शान्दर्भिक छ्न
    1 week 3 days ago

लोकप्रिय रचनाहरू

Today's:

  • खहरेको भेल-रहेछ
  • समयकाे धुन
  • पछिल्ला रचनाहरू
  • तिम्रो शुभ विवाहको उपलक्ष्यमा
  • जन्मदिनको शुभकामना तिमीलाई
  • छोरीको जन्मदिनको शुभकामना
  • मझेरीमा लेख रचना प्रकाशन गर्दा..
  • जन्मदिनको शुभकामना
  • मझेरी हिज्जे-संशोधन : शुद्ध नेपाली लेखौँ
  • यसै गरी मिलोस तिम्रो माया
  • विद्यार्थी हुँ म
  • फेसबुकका शुभेच्छा र जीवनका वास्तविकता
  • माया गर्ने भन्दा, धोका दिने मायालु प्यारो हुन्छ
  • गजल ( बिर्सिएको छैन आमा )
  • म पानी हुँ
  • जुनेली रात
  • मिथिलाक किसान
  • हाम्रो बारेमा
  • भेषराज रिजालको पछिल्लो नियात्रा सङ्ग्रह बिसौनी वल्तिर
  • जन्मदिनमा विद्यार्थीलाई मुना र युवामञ्च
  • कुकुर
  • कोरोना भाइरस
  • महलकी रानी
  • देशभक्त हुँ म
  • शान्तिनारायण श्रेष्ठका कवितामा समाजशास्त्रीय चिन्तन एक अबलोकन
  • शुभ दिन बिहानीको
  • काली
  • प्रेम पाप होइन
  • सात मुक्तक (अहो! यो संसार अचम्मको छ)
  • अनुरागक डोर (गजल)

Last viewed:

  • रेखा कविता - ८
  • साहित्यिक पुरस्कार र पद्मश्रीको शाख
  • मन्त्रीपद (लघुकथा)
  • हिँड्छु
  • पैसा सबथाेक हाेइन
  • 'चितवनका कवि र कविता' कृतिको लोकार्पण तथा संरक्षण कविता आन्दोलनको ५७ औं शृंखला सम्पन्न
  • म त दूरदेखि आएँ
  • आशा
  • उन्मत्त भैरहव
  • फेरि बुद्ध खोस्न खोज्छौं
  • नेपाली राजनीति र छताछुल्ल हामी
  • मेरो देश
  • तिम्रो लागि नसा काटी
  • अस्वीकृत उपहार
  • लैजा चरी मेरो खबर
  • पूर्वीय मान्यता, पाश्चात्य दृष्टिकोण, नेपाली यथार्थ
  • गजल
  • आँसु नझार प्रिय
  • मझेरी भलाकुसारी, अंक १० (बिना तामाङ)
  • भाषा समावेशीकरण
  • सुकविता - नेपाल बन्द गरौँ
  • लेखमा माथि लालिगुराँस
  • एउटा मान्छे फोसामा
  • बेल्जियममा कविताको एक साँझ सम्पन्न
  • आमा
  • सवाल-जवाफ (गजल) : आफ्नै मुल्य थाहा पाउन मनले कर गर्यो
  • खाडिको आगो
  • यौटा योद्धाको सम्बोधन छोरीलाई
  • अर्का अमेरिका
  • खहरे ! हल्ला गर्छ
  • भलाकुसारी
  • मझेरी छनौट
  • ट्विटरमा
  • फेसबुकमा
  • रचना प्रकाशन गर्दा
  • प्रतिकृया
  • हाम्रो बारेमा
  • हिज्जे संशोधन

© २००८-२०२० सर्वाधिकार मझेरी डट कममा सुरक्षित