“हेर्नुहोस् अँझ पनि म भनिरहेको छु । हाम्रो लागि यो बडो लाजलाग्दो कुरा छ । हाम्रो समाजबाट बालश्रमलाई कसरी निर्मूल गर्ने भन्ने कुरामा हामी धेरै सचेत छौ । वास्तवमा यो हाम्रा लागि मात्र नभई सारा दुनियाँकै लागि लाजमर्दो कुरा हो । बालश्रम र बाल शोषण जसरी पनि अन्त्य हुनुपर्छ ।”

“तपाईको भनाइ शतप्रतिशत सही हो । यसबाट हामीहरुले अन्तरराष्ट्रिय रुपमै इज्जत गुमाइरहेका छौ । होटलमा हेर्नु बालश्रमिक उत्तिकै छन् कारखामा हेरौ वा धरेलु कामदाका रुपमा हेरौ सवितर नै । बालबालिकाको सबै अधिकार पनि हामीहरुले लुटिरहेका छौ । उनीहरुले पढ्न पाउनु पर्ने खेल्न पाउनु पर्ने र अन्य समाजमा बसेर श्रमरहित जिन्दगी बाँच्न पाउने अधिकार पनि हामीले सबै बर्वाद पारिदिएका छौ ।”

यति राम्रो खुत्रुकेमा कति स्यानो दुलो
चाहिँदाखेरि झिक्न मिल्ने हुनुपर्थ्यो ठुलो

पैसा राख्न सजिलो छ स्वाट्टै भित्र पस्छ
घोप्ट्याउँदा नि खस्ने होइन भित्रै मात्र बस्छ
रहर गरी पैसा राख्यो अहिले भइयो फुस्सै
पैसा चाहिँदा नपाएर भएको छु ठुस्सै

छोरा....
उ त्यो सानो पाठोलाई हेर त...
ऊ जन्मदा मैले
बाख्रीको टोकाइ सहेर
र मुखभरि उस्को गाली खाएर
मैले उस्की आमाभन्दा पनि पहिले
कि ती बाच्छाहरुलाई छलेर
उसलाई गाइको दूध चुसाएकी थिएँ...

भुल्न खोज्दा मिलनका साथहरू अचेल
सम्झिएर रुँदै बित्छन रातहरू अचेल

रित्तिएका म झै उजाड देख्छु बनपाखा
शिसिरमा रुखसँगै पातहरू अचेल

नेपाली भाषामा असचेत भाषिक मिश्रण तथा मातृभाषाको दोहनसँगै नेपालले मौलिकता र पहिचानलाई माटामा मिलाउँदै छ । आज विकासोन्मुख अवस्थामा भएकाले कमाइतर्फ ध्यान हुनु स्वाभाविक हो तर इतिहासलाई हेर्दा सम्पन्न मुलुकले भौतिक सम्पन्नताबाट असन्तुष्ट भएपश्चात् मौलिकतातर्फ ध्यान दिन थाल्छन् तबसम्ममा ढिलो भइसक्छ । इतिहास मात्र भेट्न सकिएला । नेपालले त्यस्तो दुर्भाग्य भोग्नु नपरोस् । बेलैमा सचेत बन्नुपर्छ । समृद्धि, भौतिक सम्पन्नतातर्फ पाइला त चालिसकेको छ तर भाषाको रक्षाको विषय मामुली मानिदा लापर्वाही भइरहेको छ ।

डा. सङ्गीता स्वेच्छाको हस्ताक्षरसहितको कथा सङ्ग्रह "गुलाफसँगको प्रेम" हातमा छ । १६४ पृष्ठको यस पुस्तक झट्ट हेर्दा औसतको साइज र आकर्षक आवरणमा छ । यस लेखमा यही कथासङ्ग्रहमाथि छोटो समिक्षा प्रस्तुत गरिएको छ।

आस्थाको असारभरि
मेहनतका बीउ छरेर
खुसी फल्ने विश्वासमा
हर्षित पुलकित
मीठो थकाइसँग रमाइरहेको
साउनको पहिलोदिन
यसपालि फेरि हाम्रो घर
लुतो फाल्ने तयारी छ ।

दैवी कृपा छिपेको छ अहा ! यो भद्र वायुमा
आकाशबाट जो चल्छ, चल्छ बादलबाट जो
हरिया धर्तीका फाँटबाट जो चल्छ मस्तले
गालामा सुम्सुम्याएर भित्री आनन्द दिन्छ यो

चादी हो कि टलटल गरि टल्कने चादनि यो
उढ्दै भाग्यो विहग मन यो हर्षले मात्तिएको
सिंगै मूर्ति छमछम गति निर्झरी नर्तकीले
छेकिन् बाटो थुनि मुटुभरी देखिने सादगिले ।।१।।

युएई/सगरमाथा साहित्य प्रतिष्ठानले एक कार्यक्रमका बीच दुई जना साहित्यकर्मीलाई सम्मान गर्ने भएको छ । कार्यक्रम युएईको आबुधाबीमा यही अक्टोबर १८ तारिखमा हुँदैछ ।

सम्मानित हुन लाग्नु भएका साहित्यकर्मी युएईमा रहनु भएका गजलकार टक गुरुङ र झापामा कार्यरत कवि एब म सञ्चारकर्मी मायामितु न्यौपाने हुनुहुन्छ । कार्यक्रममा भाग लिन न्यौपाने युएई आइसक्नुभएको छ ।

राजा उत्तानपादले राज्य बढाएर अकण्टक बनाएका थिए । प्रजाहरू सबै सुखी थिए । उत्तानपाद आफ्नी रानी सुनीतिलाई एकदमै प्रेम गर्दथे । तर उनीहरूका सन्तान थिएनन् । त्यसले गर्दा राजाको वंश परम्पराका उत्तराधिकारी नभएकामा सम्पूर्ण प्रजाहरू दु:खी थिए । सबैले राजालाई दबाब दिन्दा पनि राजाले अर्को बिहे गर्न मानेका थिएनन् । राजगुरुले रानी सुनीतिलाई राजालाई बिहेका लागि दबाब दिन सुध्याए किनकि सुनीतिका कुरा राजाले टार्दैनथे तर सुनीतिको धेरै दबाबपछि पनि राजाले अर्को बिहे गर्न मानेनन् किनकि सुनीतिलाई पछि अन्याय भइजानेछ भन्ने उनलाई थाहा थियो ।

नपिएको शराबले, मतायो र म रोएँ
नगाँसेको प्रितिले, हरायो र म रोएँ

लुकीछिपी हेरेर, मुस्काइ दियौ तिमी
नबोलेको बातले, फसायो र म रोएँ

एकही माँ मे बहुतो रूप सजल
असङ्ख्य हुनक गुणगान हे
काली दुर्गा चण्डी महागौरी
अपार हुनक अवतार हे

दाँत खट खट जीव लह लह
देखि काँपल भूत पिशाच हे
एक हाथ गद्दा दोसर कत्ता
राक्षसके कायल संहार हे

२०७४ साल भाद्र २१ गते राममणि पोखरेलसँग पल्लव साहित्य प्रतिष्ठानको वृहत साहित्यिक कार्यक्रममा दोस्रो पटक साक्षत्कार हुने मौका मिल्यो । सप्रेम उपहार सहित ‘भविष्यवाणी’ कथासङ्ग्रह मेरो हातमा पर्यो । राममणिका पन्ध्रथान कृतिहरूमा १० थान कृतिहरू कथासङ्ग्रहका छन् । यी कथा कृतिहरूले उहाँलाई बरिष्ठ कथाकारको रूपमा स्थापित गरिसकेका छन् । उहाँ कथाकारमात्र नभई एउटा वरिष्ठ समाजसेवी पनि हुन्छ । समाज सेवामा समर्पित हुँदा जेलको यातना समेत भोग गरेको व्यक्तिको रूपमा उहाँको परिचय अगाडि आउँछ ।

हो,
यसपालीको दशैंमा पनि
यो निधार रित्तो हुने भो
बुढी आमा जमरा उमार्दै
सन्तानको आगमनको आशमा
बाटो हेर्दै होलिन्,
बुढा बा, मक्किन लागेको टोपी
टक्टक्याउँदै, बार्दलीबाट