आँखामा बास बसेको खुसीको उज्यालो छहलिने बेला हामीले छोड्दैथियौँ नागी कम्युनिटी लजको आँगन ।

हाम्रो खुट्टामा लेकाली शित छोइँदा नागीगाउँ वरपरका पहाडी थुम्कामा लेसारिएको थियो पातलो कुहिरो । रातको झरीमा भिजेको रुखपात र घाँसमा बाँकी नै थियो लेकाली चिसो । हिजोको कुस्त हिडाइले शरीरमा थियो थकाइ र दुखाइ । गाउँघर सम्झेर धाउँदैआएकोले मनमा भने दगुर्दैथियो असीम खुसी, उत्सुकता र जिज्ञासाको बिजुली ।

आघातहरू कति कति, गन्न गाह्रो भो
को आफ्नो हो को पराया, भन्न गाह्रो भो

अतितको छुरी तिखो, रोपिएर होला
वर्तमान छिन्न भिन्न, चिन्न गार्हो भो

बेवारिसे वस्तु बने, टुक्रा ह्रदयका
धैर्यताको धागोले नि, तुन्न गाह्रो भो

आफ्नो रचनाहरू रेकर्ड गरी उक्त रचना पहिले नै कहीं कतै प्रकाशित भएको नभएको श्रोत खुल्ने गरी विवरण उल्लेख गरी हामीलाई [email protected] मा पठाउनु अनुरोध गर्दछौं । प्रतिलिपि अधिकार संगीत (Copyright Free Music) अथवा आधिकारिक व्यक्तिको अनुमतिमा मूल ध्वनी (Original Sound Track) प्रयोग गरी अडियो दृश्य बनाई युट्युब च्यानलको 'साहित्य अडियो' मा अपलोड गरिने छ।
https://www.youtube.com/playlist?list=PLtAhXfnQS3GNm1xvpNuL6U8Mg69HWsytd

उ त्यो बाटामुनिको फूललाई हेर त,
कस्तो तारै तार, धारै धार, अनि काडै काडा
भएको अफ्ठ्यारो ठाउमा घर बनाएर बसेको छ है
अनि कहिलेकाहीँ त कस्तो मग-मग इर्ष्यालु बास्नाहरू
आउने गरी पनि फुल्छ है
मान्छेहरू जान्दैन कि,
दुर्गन्ध त सडक किनार छेबैको ढलबाट आइरहेछ

उदायौ चंकिला भानु नेपाली मुटुकेन्द्रमा
सिकायौ सभ्यता धर्म भाषा साहित्य दर्शन ।।१।।

सबै उमेर जातीले रामगाथा सुधा सुने
गोठमा लेखमा वेशी मेलामा धुन गुन्जने ।।२।।

जितिया पावनि बड भारी
धियापुताके ठोकि सुतेलनि
अपने लेलनि भरि थारी

चुरा दही लय अंगुठन करब
सभ बहिन नोतब भाइके अपन
जाबे गंगा जमुनामे पानी बहे
ताबे हमर भाइके औंरदा रहे

चोरी चकारी नगरी चतुर्याईँ हुन्न,
दंगा फसाद नगरे इज्जतै रहन्न
सोझा र सज्जन कवै नलिनु दलैमा,
पार्टी चलाउनु सधैं छल औ बलैमा

माथि भैरव अर्यालले आफ्नो कृतिमा चोरीबारे भनेको रोचक उक्तिका साथै विश्वमा धेरै चोरीबारे चलचित्र बने, गीत लेखिए, गजल अलापिए । तसर्थ मैले पनि चोरीबारे केही लेख्ने जमर्को गर्दैछु ।

नेपालका नेताले राज्य खाए
नेपाली जनताले सारो दु:ख पाए ।

ए नेता हो ! संविधान कहाँ गयो
सविधान चलाउने बाचा कतातिर गयो ।

देशमा संविधान, आएरै मात्रै के भो ?
लोकतन्त्रको नारा, गाएरै मात्रै के भो ?

निमुखा जनता नै सधैं निमोठिने त हुन् नि
बेकारको गणतन्त्र, चाहेरै मात्र के भो ?

बिनोद परियार, माथ्लो गाउँको दमाई हो । लुगा सिउने मेसिन छ घरमा । त्यो पनि आफ्नै । बाटोमै घर छ । त्यै बाटो कतै जाँदै गर्दा १, २ बजी दिउँसोतिर ९०को दशकको हिन्दी गीत “साँसोकि जरुतहै जैसे…” जस्ता गीतहरू बजाएर मेसिनको छेउको खाटमा उत्तानो परेर एउटा घुँडा खुम्च्याएर त्याँ माथि अर्को खुट्टा राखेर संसार भुले जस्तो गरी आँखा चिम्म गरी सुनिरहेको हुन्छ ।

बिहेगरेको ४ वर्ष भो । छोराछोरी छैनन् । बुढी छे राम्री र कामकरीली । घरधन्दामा ब्यस्त हुन्छे । गाई पनि पालेको छ एउटा । चियाबारीमा पनि काम पनि गर्छे ।

डर लाग्छ जुन तारा र, घामसँग पनि
मान्छे डराउँछन यहाँ, गामसँग पनि

रावणले मान्छेभित्र, बास गरेर हो कि
मान्छे किन डराउँदैन, रामसँग पनि

आमुख–‘मलाई लाग्छ मेरो देशको धर्ती मेरो अत्यान्त प्यारो स्थान हो । यसभित्र भएका प्रकृति, संस्कृति, संस्कार, सेवासम्बन्धी विविध कार्यहरू, धार्मिक झुकावसँग पनि लगाव भएकोले आफ्नो साहित्य भित्र लेखी रमाउन खोज्छु।’

यी माथिका शब्द साहित्यलाई जीवनको अभिन्न अङ्गको रूपमा लिने गंगा लिगलका आफ्नो भनाईमा आएका धारणा हुन् । हुन पनि आमा, मातृभूमि र धर्मप्रतिका धारणा उनका कृतिमा कुनै न कुनै रूपमा आएका हुन्छन् ।

म अबुझ संसारमा छँदा कार्यक्रम सञ्चालिका सरिता लामिछाने कार्यक्रमको अन्तमा सधैँ भन्ने गर्थिन्– ‘व्यस्त बन्नुस्, स्वस्थ रहनुस्’ । उनको कर्णप्रिय स्वर सुन्न लालायित हुन्थेँ तर त्यो भनेको के हो, त्यसबेला ठम्याउनै सक्तिनथेँ । अन्तिम वाणी सुन्न चित्त व्यग्र हुन्थ्यो, तर त्यसपछि कार्यक्रम नै समाप्त हुने भएकाले कार्यक्रमको प्रारम्भदेखि नै छुट्टिनुपर्छ भन्ने भय हुन्थ्यो । उनी चेतनामूलक कार्यक्रम चलाउँथिन् । चेतनामूलक भनेपछि मलाई खुब मन पर्थ्यो । अहिले त हामी चेतनाहीनताले गाँजेको समयसँग हातेमालो गर्दै छौँ । उत्तिखेर त चेतनाको खाँचो टड्कारो रूपमा देखिएको थियो ।

१६२. त्यो एक दिन
खोजी खोजी हेर्ने छौ
मेरो तस्बिर ।

१६३. त्यो एक दिन
खोजी खोजी सुन्ने छौ
मेरो आवाज ।

१६४. त्यो एक दिन
खोजी खाेजी पढ्ने छौ
मेरो रचना ।

१=
सगरमाथा
सर्वोच्च हिमालय
धन्य नेपाल ।

२=
साँपक अण्डा
निकलय मुँह सँ
सामना करी ।