मुटु छेडेर वारपार गर्ने
हजार प्रश्नहरू छन्
मुटु सिलाउनुपर्ने
कसैको एकाध शर्त पनि छैन
मन बुझाउनसक्ने
कसैको एकाध तर्क पनि छैन

नझुल्किंदै घामअगावै
आमा त्यो डाँडामा झुल्किएकी हुन्छिन्
एक मुठी भटमासले
आधी रातसम्म पेट धानेर
पिठ्युमा गरिबीको डोकोले
थिचेपछि
उज्यालोमा कहिल्यै छोराछोरीको
अनुहार देख्न पाइनन् ।

कोहलपुर, बाँकेमा दोस्रो पटक कवि नवराज पराजुली सुनिएका छन् । नेपालगञ्ज मेडिकल कलेज कोहलपुरका अध्ययनरत विद्यार्थीहरुको संयोजनमा बिहीबार कार्यक्रम आयोजना गरिएको छ । अघिल्लो पटक नेपालगंको महेन्द्र बहुमुखि क्याम्पसमा उनले आफ्ना कविताहरू वाचन गरेका थिए ।

मन फाटेपछि मुटु फाटेपछि
दैवको के लाग्छ माया साँटेपछि

मरेतुल्य भई बाँच्नु पर्दो रैछ
स्वार्थी बैगुनीले डाँडा काटेपछि

१)
पानी के गर्दो हो बरै कुलो हराएको बेला
भोक अल्मलियो मेरो चुलो हराएको बेला
अरु सहजै सम्हालिन्थे तर कठै पीरको कुरो
बेहुली के गर्छिन् होला बेहुलो हराएको बेला ?

मेरो मनलाई जोखेर, आखिर के नै पायौ र
बराबरी थियो तुलो कुनै ठुलो भाग खायौ र

थुपारेर दोषको भारी मसँग अलग भयौ
नरित्तिने माया दिंदा भन्छौ तिमी फरक भयौ
मायामा नाफा नोक्सान, हिसाब भन्थ्यौ गर्न हुन्न
कति छिटो सक्यौ तिमीले, झुटो कुराहरू बुन्न

उनलाई मैले २/३ वटा चिठी पठाएको थिएँ तर एउटाको पनि जवाफ आएन । या त मैले ठेगाना गलत टिपें या मेरा मित घर छाडेर अन्यत्रै हिडिसक्नुभयो र पत्र पाउन सक्नु भएन । जस्ले गर्दा हामीबीच सम्पर्क छैन ।

हामीले पुस-माघको चिसोमा मित लगाएका थियौं । उनी सारै मिहिनेती, इमान्दार, हँसिला जोसिला थिए ।

जिन्दगीका अनेकौं रङ्गहरुले
तिम्रो मेरो जीवन पनि
रङ्गिन छ ।
न कि रङ्ग हिन !

तर तिमी मान्दैनौ
तिमी तिम्रो जीवनलाई मात्र रङ्गिन मान्छौ
मेरोलाई सादा !
म मेरो सादा जीवनमा पनि कालो र सेतो रङ्गहरू भेट्छु ।

कति छन् यौवनाहरू कति प्यासा मनहरू
हुँदैन संयोजन टुटेका कति दिलहरू
एक्लो हुन्छ रातहरू एक्लै हुन्छ वासहरू
मिलन गाह्रो दुवैको बुझाउन प्यासहरू

लेकाली गाउँ छाडेर हिडेको वर्षौ भयो । गाउँ पुग्दा थाहा पाएँ, मैसँग मुग्लान लागेकाहरू छुट्टी आई, फेरि फर्किए छन् । ४ वर्ष पछि मुकाम, गुराँस बजारबाट गाउँमा पाईला टेग्दा, नौलोपन महसुस भयो ।

गाउँमा घर जति जम्मै हरिया भएको सचिव काकाले, गुराँस बजार पुग्दा भनेका थिए । गाउँ सप्रिएको रहेछ ।

मन्दिरमा राखिएको पत्थरलाई पुजेर,
मैले के नै चाहना गरुँ ?
निर्दयी छन् देउता पनि
मेरा लागि
म भगवान पुकारेर,
अब के नै आशा गरुँ ?
मेरो लागि बनेको भगवान
आफ्नै भगवान हुन सकेनन्

नशामा डुब्न चाहन्छु म
के हो? मात बुझ्न चाहन्छु म
सायद लाग्दै छ !
नशा बनी
नशा सरि
नशाकै संसारमा
यो संसार भुल्न चाहन्छु म

हो,
तिमीसँग प्रश्न गर्ने
म हुँ,
हो, म त्यही हुँ
तिम्रो विचारसँग
युद्ध गर्ने मानस विम्ब,
लिलिपुटका मानव
नठाने हुन्छ महाशय !!

कति जाति हुन्थ्यो प्रिये, सम्झ्यौ भने ठिक्क ठिक्क
उता तिम्रो धड्कन बढ्दा, आउँथ्यो यता हिक्क हिक्क

भन्दिन म सम्झ धेरै, तिम्रो आफ्नै सुर्ता होलान
कहिलेकाहीं त अरुले नि, तिम्रो बाटो कुर्दा होलान
डर लाग्छ हाम्रो माया, हुने हो कि फिक्का फिक्का
उता तिम्रो धड्कन बढ्दा, आउँथ्यो यता हिक्क हिक्क

किन होला आज तिम्लाई छुन मन लाग्यो
जिन्दगीभर तिम्रै मात्र हुन मन लाग्यो
च्याप्प समाई अंगालोमा बाधी बेस्सरी
ढुकढुकी त्यो तिम्रो दिलाको सुन्न मन लाग्यो

तिम्रो लागि बरको माला उन्न मन लाग्यो
माकुरा झै मायाजाल बुन्न मन लाग्यो
भँमराले फूललाई चुमे जस्तो गरी
तिम्रा प्यारा बदनमा चुम्न मन लाग्यो