“नयाँ उम्मेदवारहरू यमराजकहाँ हाजिर होऊ ।”

आकाशवाणी हुनेबित्तिकै हामी छिटोछिटो यमराजको बैठक कोठामा पुग्यौँ ।

यमराज सिंहासनमा विराजमान थिए । सिंहासनको हेन्डिलमा दाहिने हातको कुहुनो टेकाएर जुँगा बटार्दै थिए । उनको दायाँ र बायाँ दुवैतर्फ कलकलाउँदा ठिटीहरू उभिएर चमर हल्लाउँदै थिए । ‘जाडो महिनामा पनि हाम्रा राजालाई हावा दिनुपर्छ ?’ म आश्चर्यमा डुब्दाडुब्दै त्यस कोठामा बढ्दै गएको न्यानोले सम्हालिएँ । त्यस कोठामा पसेदेखि मन आनन्दित हुँदै गइरहेको थियो !

उक्लदै नऊक्लेको
उकालोको के कुरा गर्छौ ?
एक खँगी
कुखुराको भाले-पोथी बोकेर
सयौ पटक
फालेलुङ्को ठुलो घ्याङ र सानो घ्याङ
उकालो उक्लने
मनबिरे र तनबिरे काकाहरुलाई सोध
साचो जिन्दगीको उकालो के हो ? भनेर ।

उसलाई मैले देखेको छैनँ, स्पर्श गरेको पनि छैनँ र अँगालो मारेको पनि छैनँ तर अचम्मसँग बिहानीको सूर्यजस्तै प्रेमले मलाई आकुलव्याकुल बनाएको छ । मैले स्पर्श नगरेको मान्छेलाई म कसरी प्रेम गर्न सक्छु ? भन्ने प्रश्न वर्तमान विचलित बनाएको हो कि भन्ने नलागेको हैन । तर सधैँ र साँच्चै नै अँगालो नमारेको मानछेलाई मुटु नै दुख्ने गरी प्रेम गर्न सकिन्छ भन्नेचाहिँ लागेको थिएन । ‘यो संसारकी एक मात्र साथी ’ मलाई, उसले इमेल पठाएको छ ।

निद्राबाट छुटी
फुकाएर मुठी
उठी नानी उठी
नानी उठी उठी !

`खान्छु बुबु माम
गर्छु आफै हाम्म
कटौरीमा थोरै
ल्याउनू मेरी आमा´

बेकार सङ्का गर्छ्न् पति, बिदेशमा बसेर
बुझ्दैनन्! सम्झाउँछु कति, बिदेशमा बसेर

जे छ खाउँला सँगैसँगै रमाउँला भन्दा नि
उतै खर्च गर्छ्न भए जति, बिदेशमा बसेर

नेपाली लोकवार्ता नेपालको सातौँ राष्ट्रिय सम्मेलन २०७४ साल असोज २२ गतेदेखि २९ गतेसम्म कपिलवस्तुको तौलिहवा, रूपन्देहीको बुटवल र नवलपरासीको त्रिवेणीधाममा आयोजना हुँदैछ । त्यहाँ प्रस्तुत गर्नको लागि “लोक विश्वासमा टुनामुना–मोहनी” विषयक कार्यपत्र तयार पारेँ । अब नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान दर्शन विभागको अनुसन्धान “साङ्ख्य दर्शनदेखि सत्यहाङ्मापन्थसम्म: एक विहङ्गावलोकन” को अन्तिम खण्ड “जोसमनी सन्त–परम्परादेखि सत्यहामापन्थसम्म”मा जुटेको छु । संभवत अर्को वर्ष एउटा निबन्धसङ्ग्रह पनि पाठकमाझ ल्याउने विचार बनाएको हुँदा त्यसमा पनि समय दिँदैछु ।

चेल सपनाको महलतिर हेर्न छाडेको छु
आँखाभरि भरिएको सपनाको भारीले थाकेको छु
चहिदो नचाहिदो सपनाको आकार बनाउने आँखादेखि रिसाएको छु
हो म अचेल सपनाको गाउँतिर जान छाडेको छु

पुरा नहुने सपना पनि आँखाँको बाटो भई
मेरो हृदयमा राज गर्न खोज्छ
मलाई सपनाको महल चढाई बेला बेला
महलकै दुनियामा धकेल्न खोज्दछ

अहो ! भन्छन् नयाँ नेपाल हो रे– लोकतन्त्र उस्तै तर
पीडा, जलन, कुकर्म भ्रष्टता शोकतन्त्र उस्तै तर

हिजो मोडिन्थे गोडा राजाज्यूका आज सयौँ नेताका
नयाँ रे नि खै के हो मखुण्डोको ढोगतन्त्र उस्तै तर

दुलियाजान कला –साहित्य मञ्च दुलियाजान असमको आयोजनामा आयोजित अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समारोहमा भाग लिनको लागि म र छन्देली कवि लोकनाथ खरेल २०७४ साल चेत्र महिनाको १५ गते साहित्यकार गोर्खे साइँलो (ऋषिप्रसाद लामिछाने)को साहित्यसदनमा पुगियो । त्यहाँ पर्वतबाट आउनु भएको साहित्यकार शान्तिनारायण श्रेष्ठ,र डि.आर शर्मा, दाङबाट पाल्नुहुने छवीकिरण ओली, चितवनका साहित्यकार केशवराज आमोदी, प्रेमराज न्यौपाने,मिरा तिमलसिनासँग भेटघाट भयो ।

म सृष्टि गर्छु म विनास गर्छु
म विश्वको रेख र देख गर्छु
म गर्छु नौलो अब काम खास
परागमा छर्छु मिठो सुवास ।।

तिनी झुमा रे । दिम ख्लासि अरब खाबा नोन न्हिदिङ छ्योदाम्जिम । सनैयाला ३० नम्बर क्यामरि चिबा नोन ओतेन दुई ताजिम । मुबाला अरबला ग्यु थेन उट छाबारि खाबा क्योङसेन गे ख्लाजिम । ङा नेपालग्याम दोखामा म्हेन्दोगिक इन्डोनेसियन जेकेन मुबा । दान्देमि मजरारि गेलाबा लेबरकादे ल्हानान मुला ।

आफैलाई
अनेक पटक हराएर
एक पटक जितेको जिन्दगी
ऊ विजय उत्सव मनाउदै
मौन् जुलुस निकाल्छ
आफ्नो संघर्षशील जीवनको सडकहरुमा ।
थुप्रै मालाहरू उन्छ
गलाभरि पहिरिन्छ ।

न्यायको भिख माग्ने हस्पिटलमा सत्नु पर्ने,
कोही आँसु पिई जीवन गुजार्नुपर्ने,
कैद पाएका व्यक्ति उन्मुक्ति हुने
अपराधिक मान्छेहरू संसद हुनु पर्ने
यही हो मैले बुझेको गणतन्त्र,

आज एउटा पीरले दुख्यो भित्र–भित्र
सम्झाउन साह्रै गाह्रो भाँडिएको चित्त

घाम छायाँ हावा हुरी झेल्दै खुसीखुसी
बुर्कुसिँदै मनका फाँट खेल्थेँ गाउँबेसीँ
विरक्तियो जीवनसरि गाएको गीत
अनायास टुट्न लाग्यो जीवनको सूत्र

कोही जित्छन् कोही हार्छन् हारजित यस्तै छ
धनीलाई सुुखसयल गरीबको गीत यस्तै छ

नरोएको रात छैन नखोजेको बास छैन्
दुनिया सारा बदलियो तर हित यस्तै छ