मानव जीवन नै एक यात्रा हो । यो यात्रामा ऊ कहिले कतै कहिले कतै यात्रामा रमाउँछ । जीवनको अन्तिम यात्रालाई मैले महायात्रा भन्ने गर्दछु त्यो यात्रा पछि स्वर्ग नर्क या पुनर्जन्म जे हुन्छ त्यो कसैलाई थाहा हुँदैन । यस पटकको यात्रा नेपाल रेडक्रस सोसाइटी कावासोतीको आयो जनामा पूर्वी नेपाल (सुनसरी, झापा र इलाम)का केही रेडक्रसका जिल्ला शाखा उपशाखाका कार्यक्रमको साथै केही धार्मिकस्थलको अवलोकन गर्ने उद्देश्य अनुरूप १६ जना रेडक्रसका पदाधिकारीहरू जाने भ्रमण कार्यक्रममा म पनि सल्लाहाकारको हैसियतले त्यस भ्रमणमा सहभागी हुने मौका पाएँ ।

अग्ला महलहरूले निला आकाससङग आफ्ना उचाई नाप्न अनुरोध गरे झैँ ठिङ्ग उभिएका देखिन्थे महलहरू । भूकम्पले ढाल्नुअघि सुन्धारा घुम्न गएको थिएँ । त्यतिबेला धरहराको फेदबाट धरहरा हेर्दा लाग्थ्यो । विश्वमा अग्ला घर त यो नै होला । धरहराको कौसीमा झुमिएका मान्छेका टाउकाहरू गन्न नपाउदै झरेको थियो टाउकोलाई सोभय दिईबसिरहेको कालो छात्त्तेटोपी । त्योभन्दा दसौँ गुना अग्ला महलहरूले मसँग मेरो धरहराको उचाईलाई खिसीमा उडाउदै थिए । गोराहरूको सहर यानकी कोरियाको सहर सउलमा ।

नोभेम्बर २०१४ । दिनको दूई जति बजेको हुँदो हो मैले मियामी एयरपोर्टदेखि त्यहाको रेलस्टेसनसम्म जानका लागी मियामी मुबर चढेको । मियामी मुबर एक स्वचालित दुई डब्बा जतिको विद्युतिय ट्रेन हो जसले नियमित रुपमा मियामी एयरपोर्ट र त्यहाको रेलस्टेसन र रेण्ट अ कार प्वाईन्टलाई जोड्दो रहेछ । मेट्रोरेलको अरेन्ज लाईनले एयरपोर्ट र मियामी डाउनटाउनलाई जोड्ने रहेछ ।

आठ र बाह्र अङ्कलाई राम्रो दृष्टिले हेर्दैन हाम्रो समाज । कोही जाने मान्छे नगएर र कोही नजाने मान्छे जान कम्मर कसेर हाम्रो यात्रादल आठ सदस्यिय बन्यो । करिब एक महिना अगाडिबाट फेसबुकमा छुट्टै समुह बनाएर सामुहिक रुपमा गफिन थालेका थियौ हामी । टोलि आठ सदस्यिय भएकोमा मन खुम्च्याउनेहरुलाई गंगारामले ब्यंग गर्यो, “मैले त कालो बिरालो घरमा बाँधेर राखि सके । त्यस्लाई मेरो बाटो कटाएर मात्र घरबाट बाहिर निस्कन्छु ।”

धेरै दिनदेखि मुक्तिनाथको दर्शन गर्ने इच्छा थियो । सेवाकै शिलशिलामा जब पोखरा आउने मौका मिल्यो तब त्यो इच्छा पूराहुने संभावना बढेर गयो । घरायसी कारणले सोह्र श्राद्ध रोकिएको थियो । दशैमा घरजाने मौका परेकोले तिहार जान नपाइने जस्तो भयो । एकदिन मनमा विचार आयो कागबेनी गएर पित्री तर्पण गर्न कसो होला ? मनमा उठेका सबै कुराहरू पूरा हुंदैनन् र केही हुन्छन पनि । कागबेनीबाट सोह्र श्राद्ध सकेर जीपमासवार पूर्व गृह मन्त्री एवं मुख्य सचिव माधव घिमिरे लगायत परिवारजन आमा दाजुभाइ र अगँरक्षक समेत मुगंलिन नजिक त्रिशुली नदीमा जीप खस्दा असामयिक निधन भएको र चालक हामफाली बाँच्न सफल भएको घटना पनि याद आयो ।

भनिन्छ, केही देखी जानिन्छ, केही सुनी जानिन्छ । केही परेर पनि र कति कुरा पढेर पनि जानिन्छ । मैले पनि केही सुनेर जानेको थिएँ हलेसीलाई । केही जानेको थिएँ हलेसीको तस्वीर हेरेर । तर देखेर चाहिँ चिनेको थिइनँ हलेसीलाई ।

अब अहिले सुनेको र देखेको ठाउँमा प्रत्यक्ष आँखाले देख्न र पाइलाले टेक्न पाउँदा मन त्यसै गद्गद् हुन पुगेको थियो । पहाडको प्रसिद्ध तीर्थस्थल हलेसीको पावन भूमिमा मेरो प्रथम पाइला पर्यो ।

गाउँको चित्र केवल नक्सामा मात्र देखिने भो । बयान बाआमाको मुखबाट मात्र सुन्न पाइने भो ।

बहराइनको १६ घन्टे ट्रान्जिटमा फसियो । एयरपोर्टबाहिर निस्कने अनुमति छैन ।

हिमालपारिका जिल्ला भनेर हाजिरीजवाफमा सानैदेखि पढिएको हो तर हिमालपारिको ठाउँ कस्तो हुन्छ भन्ने मेरो मनलेपछिसम्म पनि आत्मसात गर्न सकेको थिएन ।

पोखराबाट हवाईजहाजमा २० मिनेटको यात्रापछि बिहानै जोमसोम विमानस्थल उत्रिँदा मोहनी लगाउने वातावरण र खुलेका हिमालहरूले मन प्रफुल्ल बनायो ।

असोजमा त्रिशूली नदीमा दिनभर र्‍याफटिङपछि साँझ कुरिनटारपारि बगरमा क्याम्प फायर गर्दै रमाइरहँदा अनायासै एउटा उटपट्याङ विचार मनमा आएको थियो, त्यस नदीको सिरानमा पुग्ने ।

जाजरकोटको रिम्ना पुगेपछि गाडी लैजान मिलेन । सानी भेरी नदीको झोलुंगे पुल तरेर हिँड्न थाल्यौँ सानो ब्याकप्याक बोकेर । खोतारे पुगेपछि जीप पाइयो ।

१) यात्रा हो जिन्दगी साथी, भन्ज्याङ बेसी पहाडको
दृश्य प्रेमिल संसार, मात्रै, नेत्र मुहारको ।
हिड्दा लाग्छ कतै बाटो, ग्राविल छ कतै–कतै
सीमा बन्धनको बाधा, बाँधिएको जता–ततै
(अनुष्टुप्)

यात्रारम्भ
१. पहिलो दिन

ताजापर्नको लागि कतै घुम्न जाने मन थियो । काठमाण्डौको उकुस मकुस वातावरण्भन्दा फरक हावा पानी भएको ठाउतिर । केही नया अनभूति प्राप्तहोस भनिकन, केही मन मिल्ने साथीहरू मिलेर जाउँ । अन्त त चारजना मन मिल्नेहरू जम्मा भयौ - तेज राई, आनन्द डङगोल, चन्द्र वाङँदेल, र म लामाखले ।

त्यो कून ठाउँहोला जहाँबाट नियाल्दा ज्युरीच को सम्झना होस ? "जिरी"लाई नेपालको स्वीजरल्याण्ड भन्ने गरिदोरहेछ । हाम्रो भ्रमणटोलीमा पनि यो प्रसंग उठयो ।विसेष् त्यो डाँडो पहिल्याउने जिम्मा तेजलाई दिएका थियौँ ।