दिमाग छन् शून्य छ शून्य सोच
आस्था न हुन्छन् न त हुन्छ ओज
प्रशस्त पैसा सँगमा हुनाले
नेतो बनेको छ टुनामुनाले ।।

लुछाचुँडीमा दिन रात फाले
आफू र आफ्नै जति मात्र पाले
र भ्रष्टको झुन्ड सबै उचाले
नेता भएका किन बाइफाले ।।

भाइ कैले पूरा गर्लास् गन्न तेरै बाँकी रह्यो
आफ्नो भन्न कैलै पाउलास् भन्न मेरै बाँकी भयो ।।

छोरा छोरी नातिसम्म मेरा केही छैनन् बाँकी
तेरो भने उपध्याहा यौटा धन्न बाँकी रह्यो ।।

त्यसले तँलाई सुख शान्ति केही पनि दिने छैन
भनौं भन्थे तेरा कानमा यसै भन्न बाँकी रह्यो ।।

जस्मा हुन् रमणीय भाव किन त्यो लेख्तैन यो लेखनी
अग्ला शैल हिमालको मधुरिमा देख्तैन यो लेखनी
ठानून् पाठकले पढेर यसमा "पाइन्छ सञ्जीवनी"
मात्रै वर्णनका कुरा फगतमा ओकल्छ त्यो लेखनी ।।

हामीमा अब छैन लेखन कला सामर्थ्य लेख्ने गयो
जस्तो लेख्न सक्यौं छँदैछ अहिले त्यो जे भयो जे भयो
आागामी दिनका अदम्य झरिला स्रष्टाहरू चम्कन
लागून् सिर्जनमा निरन्तर उचा आकाशलाई छुन ।।

न मा पनि चन्द्रबिन्दु ???
भाषिक सन्दर्भमा ङ ञ ण न म जस्ता यी नासिक्य वर्णहरुले प्रयोग हुनु पर्दा कुनै स्थानमा सामान्य नासिक्य भएर काम गर्दछन् र कुनै स्थानमा असामान्य वा बढी नासिक्य भएर काम गरिरहनु पर्छ । कतै भने कम नासिक्य भएर पनि आर्थी संरचनाको भार यिनले बहन गरेका हुन्छन् । ण र ञ वर्ण तत्समबाहेकका नेपाली शब्दहरुमा उच्चारणमा छैनन् तर ङ न म भने छन् र यिनमध्ये केहीले सामान्य कम नासिक्य, सामान्य नासिक्य र अधिक नासिक्य भएर पनि शब्दमा अर्थ भेद गरेका छन् । शब्दमा अर्थभेद गर्ने क्षमता देखियो भने तिनलाई वर्णको हैसियत प्राप्त हुन्छ ।

विरागः
भ्रष्टलाई किन किन बोल्नै सारो छ
बोले पनि मनको कुरा खोल्नै गारो छ ।।

खिरै पनि उसका लागि फाल्ने कुरा भो
हाम्रा लागि ढिंडो रोटो मात्रै चारो छ ।।

स्वास्थ्य रक्षा गर्नलाई भासन दिँदैछन्
त्यसलाई नाश गर्ने तिनकै धुलो छारो छ ।।

विना पानी हाम्रो जीवन कहाँ चल्ला र
पानी हैन हावा मात्रै आउने धारो छ ।।

अरूतिर विकासले अघाइसकेछन्
विकासमा ता हाम्रो गाई अझै थारो छ ।।

परैबाट आँखा जुधाउँदा रहेछन्
नजानी नजानी बाेलाउँदा रहेछन् ।।

नजीकै बसेमा असल् हुन्छ भन्थे
उनी दूर बस्तै सताउँदा रहेछन् ।।

विरागः
हिमालको थाप्लो पनि चुरे जस्तो लाग्न थाल्यो
छानिएको नेतो पनि भुरे जस्तो लाग्न थाल्यो ।।

समृद्धि र सुखी भन्ने मुख मुखमा नारा थियो
सुरुवातै नगरेर तुरेजस्तो लाग्न थाल्यो ।।

आश्वासनका पुलिन्दा जो रातदिन बर्सिएका
भासन सुन्दा कुम्भकर्ण घुरेजस्तो लाग्न थाल्यो ।।

रात साँझ युवा पुस्ता विदेशतिर लर्को लाग्दा
तिनको भाग्य तिनैभित्र पुरे जस्तो लाग्न थाल्यो ।।

गणतन्त्र भन्ने कुरा देशभित्र हुलेपछि
बाघलाई मोटो सिकार जुरे जस्तो लाग्न थाल्यो !

मेलम्चीको हालत देखी भान हुने राजधानीमा
विकासले अर्को युग कुरे जस्तो लाग्न थाल्यो
विकासले अर्को युग कुरे जस्तो लाग्न थाल्यो ।।

स्वदेशभित्र लाख छन् यहाँ वनौषधीहरु
स्वदेशमै अनेक छन् यहाँ महौषधीहरु
पलाँस छन् गुराँस छन् र आँप चाँप आरु छन्
इलामको उचाइमा प्रसिद्ध देवदारु छन् ।।१।।

यहाँ छ शुद्ध जिन्दगी भनेर यो जनाउँछु
निवास शान्तिको कुटी यतै कतै बनाउँछु
अजस्र सिर्जनाहरु बगाउँदै बगाउँदै
दशैं तिहारको खुसी यतै कतै मनाउँछु ।।२।।

फलेर पाक्तछन् यहाँ रसालु सुन्तलाहरु
चियाबगान भित्र छन् प्रिया शकुन्तलाहरु
अगम्य ध्यान योगमा पलेंटी नै कसे सरी
उचाइ नाप्तछन् यहाँ बसेर श्रृङ्खलाहरु ।।३।।

वसन्त राग गाउँदै यतै घुसेर व्यस्त छन्
कुहू गरेर कोइली निबीड भित्र मस्त छन्
सुधा लिएर किन्नरी झरी यतै धरातिर

पितामा पनि केही हुन्छ
कसैको तुलना हुन्न आमाको ममतासँग
आमाको ममता जस्तै स्नेह हुन्छ पितासँग ।।

पिताको भूमिका केही नकार्ने जब देख्छु म
पिताको योग्यतामाथि सोचेर केही लेख्छु म ।।

आमाको भूमिका हुन्न भन्ने यो हैन आशय
उनको भूमिकामाथि हुँदैन धेर संशय ।।

परेली पिरले भिज्छन् आमाका तर बाबुमा
छाती भित्रै लुकाएर राख्तछन् पिर काबुमा ।।

आमाको योग्यतामाथि किञ्चत् शङ्का म गर्दिनँ
बाबुको योग्यता बेग्लै छ भन्न पछि पर्दिनँ ।।

आमाका दशधाराले हामी हुन्छौं हराभरा
छातातुल्य पिता हुन्छन् आमा हुन्छिन् वसुन्धरा ।।

पिताले थाप्तछन् थाप्लो भाग्छन् दुर्लङ्घ्य आपदा

कविताः

प्रभो माफ पाऊँ भयो भूल मेरो
थियो एक मेरै पुरानो कटेरो
गुमाएँ सबै झूटको खेल खेली
कहाँ भोज राजा कहाँ गङ्गु तेली ।।

जहाँ जे छ मेरो त्यहाँ रम्नु पर्थ्यो
नपाकी नझारी कहाँ आँप झर्थ्यो
थियो एक झुप्रो र चाहें हबेली
कहाँ भोज राजा कहाँ गङ्गु तेली ।।

भयो बोध ऐले ममा भाव छैनन्
विना भावका सिर्जना नै हुँदैनन्
कहाँ तेल होस् बालुवा मात्र पेली
कहाँ भोज राजा कहाँ गङ्गु तेली ।।

म पो योग्य त्यो के म झैं हुन्छ भन्थें
नयाँ सिर्जना तुच्छ मात्रै म ठान्थें
कता सक्नु यो हातले सूर्य छेली
कहाँ भोज राजा कहाँ गङ्गु तेली ।।

बडो स्वार्थको जालमा जेलिएँछु

कतार बस्थें दुबै बस्थें नेपाल बस्न सकिएन
बन्दुक बोकी भाइ मार्न जङ्गल पस्न सकिएन ।।

खानै पर्यो लाउनै पर्यो परिवार पाल्नै पर्यो
छाती माथि यसै तिखो छुरा धस्न सकिएन ।।

रात दिन घरबार धान्न धौ धौ हुँदा पनि
कसैलाई सामन्तीले जस्तो डस्न सकिएन ।।

बेइमानीको कौडो पनि खाइएन जिन्दगीमा
इमान्दारी बेची बेची तल खस्न सकिएन ।।

के गर्नु र व्यवहार चलाउनै पर्दो रैछ
थाप्ला भरि सेतो विभुत घस्न सकिएन ।।

भयो जिन्दगानी नदीको किनारा
किनारानिरैको भएँ सर्वहारा
तिमी हौ प्रभो एक यस्तो सहारा
तिमी धाम मेरा तिमी राम मेरा ।।

तिमी देवका देव हौ हे महेश
तिमीदेखि अर्काे यहाँ के छ शेष
कता छौ तिमी आज रित्तै छ डेरा
तिमी विष्णु मेरा तिमी श्याम मेरा ।।

पुकारा गरेको छु मैले सुनेनौ
सुनेकै भए फेरि केही गुनेनौ
परेछौ कि भन्ने भएको छ घेरा
तिमी चन्द्र मेरा तिमी घाम मेरा ।।

न त्यो प्रेम बाँड्यौ न सद्भाव बाँड्यौ
न त्यो दिव्य मुस्कान नै थोर बाँड्यौ
नबाँडे पनि हौ तिमी नाम मेरा
तिमी राम मेरा परंधाम मेरा ।।

नदेखेर के भो जतै छौ ततै छौ
नियाले यतै छौ नियाले उतै छौ
तिमी यत्न मेरा र आराम मेरा

भयो जिन्दगानी नदीको किनारा
किनारानिरैको भएँ सर्वहारा
तिमी हौ प्रभो एक यस्तो सहारा
तिमी धाम मेरा तिमी राम मेरा ।।

तिमी देवका देव हौ हे महेश
तिमीदेखि अर्काे यहाँ के छ शेष
कता छौ तिमी आज रित्तै छ डेरा
तिमी विष्णु मेरा तिमी श्याम मेरा ।।

पुकारा गरेको छु मैले सुनेनौ
सुनेकै भए फेरि केही गुनेनौ
परेछौ कि भन्ने भएको छ घेरा
तिमी चन्द्र मेरा तिमी घाम मेरा ।।

न त्यो प्रेम बाँड्यौ न सद्भाव बाँड्यौ
न त्यो दिव्य मुस्कान नै थोर बाँड्यौ
नबाँडे पनि हौ तिमी नाम मेरा
तिमी राम मेरा परंधाम मेरा ।।

नदेखेर के भो जतै छौ ततै छौ
नियाले यतै छौ नियाले उतै छौ
तिमी यत्न मेरा र आराम मेरा

मेरा प्रेरणाका स्रोत जुँगेबा, मेरा हास्य कथा र हास्य निबन्धका स्रोत जुँगेबा अनि मेरो पहाडको घरका छिमेकी जुँगेबा । यसपालि अमेरिका पुगेर फर्किएपछि उनका ताउमाउर बढेर उनी छोइनसक्ना भएका छन् । केही वर्ष पहिले काठमाडौं गएर फर्किंदा समेत उनको नाक एक बित्ता लामो भएको थियो । उतिबेला काठमाडौंबाट फर्किंदा काठमाडांै यस्तो र काठमाडौं उस्तो भनेर गाउँ भरी डिङ हाँकेका थिए भने अहिले उनी अमेरिका गई ५ महिना उतै बसेर फर्किएपछिको ता के कुरा गर्ने र ? स्वर्गैमा पुगेको र स्वर्गै देखेको बयान गर्न पनि पछि परेका छैनन् । बाको ताउरमाउर भनिनसक्नुको भएको छ ।

देशभक्तिः
—होम सुवेदी

हामी देश विकासको चरणमा सारै पछौटे भयौं
अर्काको घरमा गएर उसका मात्रै भरौटे भयौं
हाम्रा पूर्वजका बनेर नमुना यो देशमै बढ्नु छ
टेक्तै पौरख पाइला सगरको माथा छिटै चढ्नु छ ।।१।।

गैंती झम्पल हात हात सबले बोकेर आई जुटौं
हामी देश र देशभक्तजनको सम्मानमा लौ उठौं
यौटा साँघु बनाई उच्च युगको यात्रा छिटै गर्नु छ
बाँझै छन् सब खेत खेत गहिरो जोतेर क्यै छर्नु छ ।।२।।

मैले अम्मरसिंहका पदहरू पछ्याउनै पाइनँ
जानाजान हुँदै गए त्रुटिहरू सच्याउनै पाइनँ
चाहन्थें अझ उच्च नागरिकका उत्कृष्टताका दिन
मैले आत्मीय भाव यो मुलुकमा बिच्छ्याउनै पाइनँ ।।३।।