एउटा असुर थियो दम्बोद्भव । उसले सुर्यदेवको अत्यन्तै ठूलो तप ग¥यो । सुर्यदेव प्रसत्र भएर प्रकट भएर वरदान माग भन्दा उसले ‘अमरत्व’ को वरदान माग्यो । सुर्यदेवले यो सम्भव छैन भने । तब उसले माग्यो कि उसलाई एक हजार दिव्य कवचको सुरक्षा प्राप्त होस् । यीमध्ये एउटा पनि कवच मात्र उसले तोड्न सकोस् जसले एक हजार वर्ष तपस्या गरेको होस् । जसै कोही यसरी कवच तोड्न सक्छ उसको पनि तत्कालै मृत्यु होस् ।

रचना – राजेश अधिकारी
कथा – रगतको साँघु

कस्तो छ तिमीलाई ?

ठी कै छ ।

भात खायौ ?

के मलाई भाते ठानेको ? कोही कसैको पनि खास हुनु हुन्न ? त्यसैले म भातको दास बनिन र बन्न पनि चाहन्न ।

केही चित्त नबुझेका कुराहरु होलान् नि ?

धनराजले भोटे कुकुर पालेको थियो । सधैँ कुकुरलाई बाँध्थ्यो । कुकुर फुत्केर वरपर चहार्न चाहन्थ्यो । एक पटक त्यसले साङ्लो खुस्काएर बन्धनमुक्त हुन पायो ।

त्यो बाहिर आयो र चारैतिर दगुर्न थाल्यो । झुन्ड्याएका लुगापाटा र बारीका स–साना बोटबिरूवा चिथोर्न थाल्यो । सारा दृष्य धनराजले देख्यो । र, कुकुरलाई बोलाउँदै पक्रन दौडियो । कुकुर भाग्दै गयो ।

ऊ र ममा कुमार र नारायणको फरक थियो । ऊ कृषि पेशामा थियो । म भने प्रहरी सेवामा थिएँ । ऊ सप्तरीको दक्षिणी भागको यादव थियो । म उत्तरी भेगको यादव थिएँ । नाम पनि उस्तै थियो । एक समय हाम्रो मन पनि उस्तै थियो । जिल्ला एउटै भए पनि आफू बस्ने समूदाय फरक पर्दा र अपनाएको पेशा अलग हुँदा विचारमा अलिक फरक पर्दै जाँदै थियो । यद्यपि म भनेपछि शिवनारायण यादव हुरुक्क हुन्थ्यो ।

चौध वर्षको वनबास पूरा गरेर म आफ्नो राज्य फर्किरहेको थिएँ । म वनबास जानु अघि योद्धा थिएँ र फर्किँदा सम्म शान्त शालिन साधारण बाल्मीकी बनी सकेको थिएँ । त्यसैले रामायण नै लेख्न कोशिस गरिरहेको थिएँ । तर मेरो नसीबमा न सिता थिई न त मेरो रामायणमा अरु कोही पात्र नै थिए । केवल एक्लो म घनश्याम मात्र पात्र बनाइएको थिएँ । फेरि बिना सिताको रामायण पनि कसरी लेख्ने भन्ने पनि दुविधा नै थियो । कसले कसलाई हरण गर्ने, कसले कसको मरण गर्ने र कसलाई कसले स्मरण गर्ने सोच्दा सोच्दै सयौं चोटी केरमेर गरी थोरै भए पनि लेखिसकेको थिएँ ।

रचना – राजेश अधिकारी
कथा – रगतको साँघु

सप्तरीको पुरानो कलेज तल्तिर गोरगामा नामको गाउँमा छ । त्यस गाउँमा लालुप्रसाद डाक्टरको रूपमा चिनिन्छ । उसले गाउँमा एउटा उपचार केन्द्र खोलेको छ । केन्द्रको वोर्डमा लेखिएको छ– यहाँ उपचारार्थ रू ५००।– शुल्क लिई ग्यारेन्टीका साथ उपचार गरिन्छ । बिरामी निको नभएमा रु. १०००।– क्षतिपूर्तिस्वरूप दिइने छ ।

उसकहाँ धेरै थरिका बिरामी आउँछन् । निको भएर जान्छन् । कसैकसैलाई निको नभए पनि बीसको उन्नाइस् भने अवश्य हुन्छ । आएका जति सन्तुष्ट नै हुने गरेका छन् ।

रचना: राजेश अधिकारी
बिधा : कथा
शीर्षक : किचकन्या

किचकन्या

“इन्जिनिएर सापलाई आज तिते करेलीको अचार र लौकाको तरकारी,” भातको कुकरमा सिटि लगाउनसमेत अल्छी लाग्ने मलाई अचार-तरकालीको स्वाद चखाँउने ऊ नै त हो। आहा, कस्तो मिठो पकाउँछे; घरबेटीकी छोरीले ।

अचार र तरकालीको कचौरा थोत्रो टेबुलमा राखेपछि मेरा आँखैअगाडि उसले मुख कुचुक्क पार्दै हात नचाँई। सेतो दाद आएछ।

ऊ मेरो घरमा तीन दिनअगाडि आएको थिए। मसँग एक रात बिताएर गयो। आजभोलि मेरो दुख बुझ्ने पनि सुख बुझ्ने पनि ऊ नै हो। अर्थात सुदिन । सुदिनले मलाई आफ्नै श्रीमतीलाई जस्तै गरी माया गर्छ। हेरचाह पनि गर्छ। मेरो मनोविज्ञान पनि बुझ्न प्रयास गर्छ। मलाई खुसी हुन सिकाउँछ । पीडाहरुलाई भुलेर हाँस्न पनि सिकाउँछ । जीवनको यथार्थ धरातलमा टेकेर जीवन जिउन पनि सिकाउँछ । कहिलेकाहीं रुन पनि सिकाउँछ। तर उसले मेरो आँसु आफ्नो हातबाट भुँईमा झर्न दिएको मलाई त्यस्तो सम्झना छैन ।

पुल छोप्ने गरी खोला बढ्यो ।
(सबैजना आत्तिएर चिच्याइरह्या ।)
हाम्रोमा बाँध छैन नि त्यसैले
हरेक साल यस्तै त्रास छ
ब्यारेजको ढोका खोल्नु नि फेरि विस्तारवादको अनुमति चाहिने होला फेरि
निन्द्रामा पनि ऐठन हुन्छ साला
अब तमासा नदेखाऊ
बाँध बनाऊ ठीक हुन्छ, ब्यारेज खोल ठीक हुन्छ
एक वर्षमा राहत सामग्रीले जत्ति पनि पर्याप्त छ
यो साललाई भयो भयो अर्को साललाई गर सालाहरु
हेरहेर वस्ती नै बगाए जस्तो छ
पलङ, बाइक, गुन्द्री, गाइभैँसी, खतारा पार्टस,
हेर हेर मान्छे पनि थुप्रै पौडन नजान्नेहरु बगाए्
पौडन नजानेर होइन थला परेर हो
कति त निन्द्रामै थिए होलान् त्यसैले होला

दामा र हडिया खोलाको बीचमा रहेको मझुवा झोडामा एउटा दाउरे परिवार बस्छ। बाँसको टाटीमा माटोले लिपेको भित्ता र भित्तोमा रातोमाटो र कमेरोले पोतेको अनि बाबियोले छाएको छानोको झुपडीमा परिवारका तीन सदस्य बस्छन। झुपडी नजिकै एउटा गाईगोठ र बाख्राको खोर पनि देखिन्छ।आँगनमा कुखुरा क्याऊँ क्याऊँ गर्दे चारो खादै गरेको, गोठमा गोरु ड्वाँ ड्वाँ गर्दै डुक्रेको आवाजले ग्वाम बहादुरको दिउसोको भाते निद्रा खल्बलिन्छ।

सम्बन्ध विच्छेद भएको अस्ति तीन वर्ष भएको थियो । हिजो उसले अर्को सम्बन्ध जोडेको सुन्दा मेरो मन फेरि छियाछिया भएको कसैलाई सुनाउन सकेकी थिइन । अस्ति सम्म बिर्सिएको पीडा हिजो फेरि पहाड बनेको थियो र झरनाहरू सृजना गर्न खोज्दै थियो । यो समाज, यो जिन्दगी र यो सम्बन्धले मेरो भावनालाई बाँचुञ्जेल प्रहार गर्ने निश्चित भएको थियो । हाम्रो सम्बन्ध विच्छेद हुँदा म त्यति रोएकी थिइन होला हिजो अर्को सम्बन्ध मिलन भएको देख्दा कुनै धारिलो औजारले मुटु मै घोच्दै गरेको महसुस भएको थियो ।

“छोरा तँ किन सधैँ निन्याउरो देखिन्छस् ?” रघुकी आमाले दिक्क मान्दै रघुलाई मनको वह पोख्नुभयो । रघुको चेहरामा शङ्का, आक्रोश र एकोहोर्याइँदो भावको दुखद् मिश्रण छ । घरको सिकुवामा गुन्द्रीमा बसेर अगाडिका बाख्राको पाठो नाचेको देखेर ऊ पनि नाच्न चाहन्छ । निकै बेरको मौनताका कारण रघुकी आमा आखिर छेउमै आएर बस्न विवश बनिन् । दुई हात टेकेर बसेको छ । उसका खुट्टा सिकुवादेखि तल झारेको छ । छोरोको मौनता, त्यसमा पनि अनुहारको अलिअलि आक्रोशले रेखा देखिन्छन् । रघुकी आमालाई ममताको एउटा मुटु प्रेमसागरमा हालेर पस्कने चाहनाले दौडाइरह्यो ।