ऊ धेरै दिनदेखि विमारी पर्यो । औषधीमूलो गर्दागर्दै आफूसँग भएको सबै रकम सक्यो । अब ऊसँग केवल बसिरहेको छाप्रोको एक चपरी माटो मात्र रह्यो ।

उसले उपचार खर्चको लागि सबैभन्दा पहिला आफन्तसँग हात फैलायो । क्रमशः चिनेजानेका साथीभाइ र गाउँका नामी महाजनहरुसँग । सबैको एउटै उत्तर आउथ्यो– तिमीले त्यत्रा पैसा लिएर कसरी तिर्न सक्छौ र ? तिमीसँग केही आधार नै छैन । तिमीजस्तो कंगाललाई कसरी पत्याउने

रिश्म र उदय एकै गाउँका निवासी र क्याम्पसका सहपाठी हुन् । दुवै आपसमा मिल्ने साथी पनि हुन् । क्याम्पस जाँदा सँगैसँगै जानेआउने गर्नु तिनको नित्यकर्म थियो । यथा नाम तथा रूप भने झै रश्मि निकै राम्री थिइन् । रूपले गर्दा उनलाई सबैले मन पराउँथे । उदय एक कट्टर ब्राह्मणका पुत्र थिए । रश्मि सार्कीकी छोरी थिइन् । सहपाठीको नाताले गर्दा दुवै निकै नजिकिएता पनि जातभातको अड्चनले गर्दा उदय निकै सतर्कतासँग रश्मिसँग नजिकिन्थे । आउनेजाने कर्मले निरन्तरता पाएकै थियो ।

फोन आउने बित्तिकै शम्भुजीले बडो हडबडाएर भान्सातिर पस्न लागेकी पत्नीलाई कराए "ए सर्मु, लौ है नभेटिने पो हो कि जस्तो लाग्यो । लु छिटो जाऊँ हिँड चाँडो । घाट लाने कुरा पो आइसक्यो । लौ चाँडै गर ।"

यसरी ससुरालीबाट फोन आएर सर्मिलाका आफन्त बितेको कुरा सुनाए । सर्मिलाले आफ्नी काकी राती नै बितिछिन् भन्ने कुरा बुझिहालिन् । अलिकति सुँक्सुँकाइन् र हस्याङ्फस्याङ् गर्दै एेनाका अघि बसिन् ।

"लु हेर कस्तो होला । त्यो लक्मे पाउडर ल्याइदिनु भनेको कति भो कुनै वास्ता नै छैन । उनीहरुलाई जसरी हिने पनि भैहाल्छ के छ र !" गुनासो गरिन् ।

"नकराऊ, अहिले चाँडो गर" शम्भुजी मोटरसाइकल निकाल्दै कराए ।

‘नेताज्यू हजुरलाई कस्तो छ अहिले ? छिटो निको हुनुहोला है हजुर । स्वास्थ लाभको कामना ।’ उच्च नेता विरामी भएर थलिएपछि अस्पतालमा भेट्न आउनेहरुको भीड बाक्लिरहेको थियो ।

स्वय म दल एव म अन्य दलका नेता, कार्यकता, आफन्त, शुभचिन्तक, राजनीतिक विश्लेषक, विभिन्न संघसंगठनका प्रतिनिधि, पत्रकार, विदेशी कुटनीतिज्ञलगायतका महानुभावहरू अस्पतामा भेट्न आउथे र सबैले स्वास्थ लाभको कामना दिएर जान्छे ।

दशैं मनाउन होस्टलबाट घर आएको भोलिपल्टै मोटरसाइकल सहित गाएब भएपछि घरमा हल्लाखल्ला मच्चियो । कलेज, छरछिमेक, साथीभाइ, इष्टमित्र जहाँतहिँ फोन गरियो । कहीं पत्ता नलागेपछि भोलिपल्ट प्रहरीमा उजुरी टिपाइयो ।

पाँच फुट पाँच इन्च अग्लो अविनास शर्मा नाम गरेको वर्ष उन्नाइस गोरोवर्णको पातलो ज्यान भएको हल्का जुङ्गा भएको मेडिकल कलेजमा एमविविएस दोस्रो वर्षमा अध्ययनरत हसिलो युवक हिजो बिहानै मोटरसाईकल लिई निस्किएको र अजसम्म घर नर्फिएको हुँदा कहींकतै देख्नुहुने महानुभावले तलको फोन नम्बरमा सम्पर्क गरिदिनुहोला ।

मौसम लागेपछि एउटा बोटमा फूल फुल्यो । फूलबाट फलमा रूपाँतरण हुँदै गयो । आफ्नो भरिपूर्ण बैँस चढेको उन्मादमा एक दिन फल र फूलले गफ हाँक्यो ।

"हेर फल ! हामीलाई देखेर प्राणीहरू खुशी भएका छन् । हामी नै बोट बिरूवाको पहिचान हौँ । हामीलाई सबैले सम्मान गर्छन्," फूलले मस्किदै भन्यो ।

पातले सही थाप्यो ।

—भोट कहाँ खसाल्नुहुन्छ ?

—मत पेटिकामा ।

—छाप कहाँ राख्नुहुन्छ नि ?

—मतपत्रमा ।

—भोट कसलाई दिनुहुन्छ ?

—राम्रालाई ।

—तपाईं त साह्रै बाठो हुनुहुन्छ ।

—यही त हो नि गोप्य मतदान भनेको ।

—भन्दा फरक पर्छ र ?

—पर्छ नि ! किन चित्त नबुझेकाहरुसँग बैरभाव गर्ने । बरु तपाईं पनि गोप्य नै राख्नुहोस् ।

—अनि पछि जो जित्यो उसैलाई राखेको भन्नलाई ?

—त्यस्तो पनि होइन । यो अधिकारको प्रयोग हो । यो मौलिक हकअन्तर्गत पर्दछ ।

—अनि बहिस्कारवादीजस्तो देखियो नि ? के भन्नुहुन्छ यसबारेमा ? अब त फस्नुभो तपाईं ।

(सुधिरकुमार सुमनजीले मेरो कथामा कमेन्ट गरेपछि जन्मेको लघुकथा)
कुलबहादुरको घरमा आएको बेला थियो । किनमेलनका लागि आज पनि फेरि बजार गए । दुरदराजको जागिर छ । श्रीमतीमालाई दुःख नहोस् भन्ने सोच भएकाले आएको मौकामा सबै थोक जोरजाम गरी घरमा राखिदिने उनको बानी छ ।
हुनत उनका लागि किनमेल गरिने वस्तुहरु धनबहादुरको छैनन् फलफूलकाे दोकान छाडेका छन् तापनि पहिलेका नजिकका साथी भएको नाताले बजार जाँदा आज पनि धनबहादुरको पसलमा निस्कने विचार गरे ।

मालिकको भासन खेसरियाले सबै ता बुझेन तैपनि आफ्ना मालिकले गरेको भासन रामरी सुन्यो । मालिक धनमान साहूकोमा कामका लागि बसेको केटो हो खेसरिया । को हो, कसको छोरो हो भनेर बुझ्न उसको नाम नै काफी भएकोले त्यता नलागी खास कुरामा लागौं ।

लघुकथाः मोबाइलबाट सुविधा
होम सुवेदी
बेला बेला मोबाइलमा उनी मुसुक्क पनि गर्थे र फटाफटी आफ्ना अम्ला चलाएर अर्को मुस्कानका लागि पर्खिएजस्तो गर्थे ! नजिकै बसेर उनकी पत्नी स्वेटर बुनिरहेकी थिइन् र उनका पतिको यो दशालाई निकै गम्भीर रुपमा हेरिरहेकी थिइन् । यो उनका पतिको नित्यकर्म जस्तै भएको थियो । उनी भन्दा पनि मोबाइल प्यारो हुन थालेको थियो । केही कुरा भन्न खोज्दा उनका पति यसो “हाँ हुँ !” मा टारिदिन्थे र ध्यान उही मोबाइलमा पुगाउँथे । कुनै बेला ता अलिक झर्कन्थे पनि । यसैले सविता अलिक होसियारीका साथ बोल्दथिन् । अहिले भने अलिक हिम्मत गरेर सेधिन् “कसका साथ कुरा चलिरहेका छन् हजुरका ?”

"लौ है मन्त्रीज्यूतर्फबाट सिफारिस आयो । नपारी हुन्न अब उहाँको मान्छेलाई ।” आयोगका अध्यक्षले छनोट समितिलाई फोन रिसिभ गरिसकेर भने ।
“हामीले नाम तयार पारेर परिणाम घोषणा गर्न मात्र बाँकी थियो । यस्तो अवस्थामा अब कसको नाम कटाउनु होला ?" अन्तर्वार्तामा सामेल एक सदस्यले अलिक चिन्ता भएजस्तो गरी भने ।
“हेर्नुहोस् जसरी भए पनि मन्त्रीजीको सिफारिसलाई हामीले बेवास्ता गर्न मिल्दैन । जसरी पनि समावेश गर्नै पर्छ ।” अध्यक्षले बडो लाचारीका साथ कुरा राखे ।
यसरी अध्यक्षले नै भनेपछि अन्तर्वार्ताटिम पनि तयार भइसकेका नामहरुमा लाग्यो पुनः विचार गर्नतिर ।

फेसबुकमा एक्लाएक्लै मस्त मानिसहरु । परिवारबाट अलग । सबै आ–आफ्नै धुनमा मस्त । इन्टरनेटको लाइन गयो । सबैजना एक्जुट हुन थाले “खै खै राउटर चेक गरुँ त ?, खै खै माइनेटवर्क चेक गरुँ त ।” सबै परिवारको नेटको लाइन अफमा मिलन भयो । सबै घरमा दाजुभाइ, दिदीबहिनी, काकाकाकी, आमाबुबा बीच एक आपसमा कुराकानी हुन थाल्यो । जस्तो विछोड पछिको मीलन जस्तो ।

एकदिन शहरमा बस्ने दिपकको बिहे गाउँकी एउटी केटीसँग भयो । एकदिन ऊ श्रीमतीसहित पहिलोपटक दशैंमा टीका थाप्न सासू ससुराकहाँ गयो । ऊ शहरको कोलाहल, प्रदुषणदेखि वाक्कदिक्क भएकाले गाउँमा औधी रमाइरहेको थियो । उनकी श्रीमती भने ऊ दङ्ग परेको देखेर रमाइरहेकी थिइन् । उसलाई देख्ने वित्तिक्कै उसलाई ससुराले सोध्यो :– हजुरलाई गाउँ त साह्रै नियास्रो लाग्यो होला ? केही सुविधा भएको होइन यहाँ ज्वाईंसाहेब ।

“ए तुच्छ प्राणी, सरकारलाई देखेपछि झुकेर सलाम गर्नु पर्दैन?” सिंहले अघि हिँडिरहेको खरायोलाई हुँकाऱ्यो।

“क्षमा पाउँ महाराज, मैले हजुरलाई देखिनँ,” खरायोले क्षमा याचना गऱ्यो। मनमनै उसलाई सिंह देखी औधी रिस उठिरहेको थियो तर शक्तिको अगाडि उसको के लाग्नु। रिस जायज पनि थियो - अनाहकमा ऊ जस्ता हज्जारौँ खरायाहरू त्यो क्रुर सिंहको भोजन बनिसकेका थिए। उसलाई डर थियो कहीँ अर्को पालो उसको नहोस् त्यसैले ऊ हात जोडेर झुक्दै हलचल नगरीकन उभीइरह्यो। सिंह उसका पछि लागि हिँडने स्याल/व्वाँसाहरूको लावा लस्करका साथ अगाडि बढ्यो। अगाडि बढ्ने क्रममा स्यालहरूले खाउँला झैँ खरायोलाई हेर्दै गए। डरले खरायोको सातो पुत्लो उड्यो।

आज देवमाया खुसीले गद्गद् छिन्।

अब देवमायाको परिवारमा खुसीको वातावरण आउनेछ। उनका छोराहरू घर फर्कँदै छन्।

देवमाया त्यो दिन अझै सम्झन्छीन् जब उनका छोराहरू एक-एक गर्दै पुर्ख्यौली घर छोडेर बाहिरिएका थिए। उनका छोराहरू सबै पौरखी छन्, आ-आफ्ना कार्यक्षेत्रमा अव्वल तथा दक्ष छन्, तर उनलाई आफ्नो गुँड कमजोर हुँदै गएको हेक्का थियो। उनको पुर्ख्यौली सम्पत्तिको नाममा भएको घर र घरसँगै जोडिएको पाखो बारी छिमेकीको अतिक्रमणबाट पेलिँदै गएको हेक्का थियो।