एक दिन मत्र्यलोकमा मासको पाँचौं सोमवार र कृष्णका जन्माष्टमी उही दिन २०७४ साउन ३०मा परेछन्, मानिसहरुको कोलाहल कान्तिपुरी नगरीमा देखेर यी दुवै इष्टदेव भलाकुसारी गर्न थाले ।

हे देवका पनि देव, भोलेबाबा तिमीलाई त आज महिनाको पाँचौं सोमबार भएर मान्नेहरुको लावालस्कर बाहिर चक्रपथसम्म पुग्यो नि ?

दश वर्ष अघिको कामरेड अग्निधर ! विपुल क्रान्तिको अभियन्ता !

वर्गवैरीको मुटुको शूल । वितराजनको हृदयको फूल !

सो बखत गाउँका छितकी पातकी, कोदेशाहु, कामचोर मास्टर, चर्को व्याजमा पैशा लगानी गरी व्याज खाने सूदखोर, दुइटी तीनवटी स्वास्नी बटुल्ने कामी पुरुष ऊदेखि थरहरि हुन्थे । समाजमा विकृति विसंगति जन्माउने, गरीव निमुखालाई शोषण दमन गर्ने त्यस्ता पात्रपात्रीलाई नम्वर कुँदिएका थरिथरिका भाटाले डाम्ने गर्थ्यो ।

शिक्षिका राधिका पल्लोगाऊँको प्रशासकीय अधिकृत, रमेशसँग विवाह भएपछि राधाम्याम कहलाइन् तर श्रीमान कर, भन्सार, मालपोत, आन्तरिक राजश्वजस्ता कमाऊ अड्डामा जागिरे भै शहरमा वंगला, गाडीसहित कुश्त कमाए पछि शिक्षिकाबाट राजीनामा दिएर राधिका गाऊँदेखी शहरका महिला समूह, जमघट, ढिकुटी, जुवातास, सेकुवा, रक्सीसित भोजहरुमा सरिक हुँदै गइन् ; कारण पैसाको खोलो वगाउन सक्ने हैसियत देखिन्थ्यो । यो हैसियत बढेर उनी सरकारी सचिवको अर्धाङ्गिनी, एयरलायन्स तथा हाईड्रोपावरकी हिस्सेदार र उद्योगपतिसम्म बन्न पुगिन् ।

राष्ट्रियता उसको नशा-नशामा रगत बनेर दौडिरहेथ्यो।

देशकै एक प्रतिष्ठित नेताको नजिकको आफन्तको रूपमा उसकै प्रत्यक्ष निगरानीमा ऊ हुर्केको थियो। अझ भनौँ राष्ट्रियताको मामिलामा ऊ साना ठूला सबैलाई सम्झाउन समेत भ्याउँथ्यो।

न्याय पाउँ महाशय।” रणे सभामा भन्दै थियो।

“ल भन रणे तँलाई के अन्याय पऱ्यो?” सभानाइके ले रणेसँग सोध्यो।

“ल के कसो भएको हो सभामा भन।” नाइकेले दिपे तर्फ फर्केर खै गऱ्यो।

“नारायण! नारायण!!” काँधमा धारण गरेको जन्यौ कानमा सिउरेर शौचको लागि अघि बढ्दै गरिरहनुभएको परमपिता ब्रह्माजी देवर्षि नारदको आवाज सुनेर टक्क अडिनुभयो।

“के समाचार ल्यायौ पुत्र नारद? छिटो भन।” ब्रह्माजीले प्रश्न गर्नुभयो।

“के छ यार खबर?” कफि पसलमा पत्रिका हेर्दै गर्दा अप्रत्यासित रूपमा आएको यो आवाजले झस्कँदै पछाडि फर्केँ। मेरो कलेजको सहपाठी हात मिलाउन अगाडि बढाउँदै मुस्कुराइ रहेको थियो।

“ठीक छ यार।” हात मिलाउँदै उसको लागि पनि कफिको अर्डर गरेँ।

विराटनगर शहर पूर्व रहेको भव्य मन्दिरको शिर उच्च छ । पूजाका लागि आउँने आउँदा छन्, जाने जाँदा छन् । आ–आफ्नो श्रद्धा प्रकट गरी पुण्य आर्जन गरेको अनुभूत गर्दा छन् । मन्दिरको छहारीमा त्यसको पूजारी भने हात मल्दै छन् ।

“पुजारीजी ! हामीलाई दलित भगवान्ले हैन, मान्छेले बनाएको हो । हामीलाई विवाह गर्न दिनुस् । सहयोग गर्नुस् । हाम्रो पवित्र सम्बन्धलाई गाढा बन्न दिनुस् । परमात्माले हजुरको कल्याण गर्छन् ।” राजेश हात जोडेको जोड्यै विन्ती बिसाउँछ ।

प्रिय राजेश !

तिमीले लगाइदिएको कल्याणपुरे माटाको सिन्दुरले म सौभाग्यवती भएँ । त्यस भावनात्मक बन्धनले मलाई अर्को सौभाग्य दिलायो । मैले आफूभन्दा उमेरमा जेठो छोरो पाएँ । अहिले तिम्रो प्रिय साथी प्रकाश मेरो छोरो बनेको छ । हरतरहले मेरो हेरचाह गरिरहेको छ । म त त्यसकै ऋणले थिचिने भइयो भन्दै अत्तालिँदै छु ।

रातको बाह्र नाघेको सङ्केत घण्टीको आवाजले दिन्छ । मोटरबाइक तीव्र वेगमा अघि बढ्दै छ । सप्तकोशी आफ्नो अथाह विशेषताले युक्त भएर हिँड्दै छिन् । बाइकका दुई प्राणीलाई पनि शितलता अनुभूत गराउँदै छिन् ।

त्यत्तिकैमा कोशी व्यारेजमा तैनाथ सुरक्षाकर्मीको सिठी बज्छ । बाइक रोकिन्छ । सोधपुछ सुरु हुन्छ । प्रकाश अलमलमा पर्छ । मालतीको शिर निहुरिरहन्छ ।

लोकमार्गमै लेपासिएको कल्याणपुर चौकलाई एघार बजे रातको अन्धकारले खर्लप्पै निलेको छ । दुई प्राणी हर्दम पश्चिमतिर हेरिरहेका छन् । मोटर साइकल आयो कि आँखा च्यातेर नियाल्छन् । ठूला गाडी आउँदा भने उत्ति साह्रो हेक्का राख्दैनन् ।

दुई घण्टे प्रतिक्षा मालतीलाई सकस भएछ । उनी भुइँमै थ्याच्च बस्छिन् । राजेश पनि उनैलाई साथ दिन्छ । दुवैले पहिलो पटक एक अर्कालाई स्पर्श गर्छन् । अपूर्व आनन्दानुभूतिले दुवै पग्लन्छन् ।

अड्डाका कर्मचारीहरुको वनभोजका दिन । अफिसका सबैजसो कर्मचारीहरू बनभोजमा गएका । दिउसोभरिको खानपानमा तिनीहरू व्यस्त । कोको केकेमा व्यस्त भए थाहै भएन । धेरै साथीहरू यस्तोमा केकेमा व्यस्त हुन्छन् त्यो सबैलाई थाहा भएकै हुन्छ हलेदो जानेपछि के कोट्याउने ।

दिउसो भरि तिनीहरुमध्ये केहीको धन्दा भनेको तास र दारुतिर गयो । कसले बनाए, खुवाए, खाए, त्यो सब कुरा यो धेरैले केही थाहा पाएनन् । आखिर उनीहरू व्यस्त हुन्छन् त उनीहरुलाई के थाहा होस् ?

च्याँसेलाई यसपालिको दशैँमा पनि मासुभात मजाले खान पाइएला भन्ने आशा छैन । सात वर्ष अघि नै ऊ सातौँ महिनाको हुँदा आमाको मायालाई दैवले चुँडेपछि उसको बाबु सुर्के माइलाले काममा सँगै लान्थ्यो । एक छेउमा एक्लै खेलेर बस्ने कुरामा च्याँसे अभ्यस्त भइसकेको छ ।

सुर्के माइलो आफू डकर्मी भएर पनि के गर्नु ! एउटा भएको सानो झुप्रो समेत भूकम्पमा लडेर लथालिङ्ग भएको छ । अलिअलि कमिएको पैसा त लत्ताकपडा र भाँडाकुँडा किन्दैमा सकियो । गाईबस्तु बस्ने कटेरोमा आफू बस्न थालेपछि कलौरी गाई र अधियाँ पालेको हरिबहादुर साहुको थोरे पाडो पनि खुल्लै छन्, बारीमा ।

लोकमार्गसँग खुरचुहिया टाँसिएको छ । त्यसका वरपर आँपका रूखहरू लहरै ठडिएका छन् । यातायातका साधनहरू आफ्नै धुन र वेगमा ओहोरदोहोर गर्दा छन् ।

आँपका हाँगामा एक जोडी ढुकुर प्रेमालाप गर्दै छन् । मुन्तिर फेदमा राजेश गहभरि आँसु बनाएर सिन्काले माटो खोस्रँदो छ । घरिघरी आफ्नै पुर्पुरो ठोक्दै गर्छ ।

ऊ अफिसको नयाँ कर्मचारी हो । उसले जागिर खाएको २–३ महिना मात्रै भयो । उसलाई सधैं जागिर भनेको “जा गिर” अर्थात “गिर्न जाऊ” सार्थक भएको लागिरहेको थियो ।