अाज असार एककाे लागि पाे मिल्ने रहेछ याे कविता

पर्देशबाट घरको सम्झना

बेला यो छ असारको सिमसिमे छिट्याउँदो हो झरी
कैले बादल उग्र भै घनघटा वर्षाउँदो हो झरी
पैरोले भिर खेत बारीहरु नै हुत्याउँदै पो छ कि ?
चम्किएर मिलिक्क पापी विजुली अत्याउँदै पो छ कि ?

खेतालाहरु ब्याँसी खेत लहरे गाएर झर्दा हुनन्
रोपाहार मसक्क मस्किई हिलो छ्यापेर खेल्दा हुनन्
ब्याडे चाहिं बियाडबाट बिउका फ्याँकेर मुठ्ठाहरु
जिस्के हुन् सपना भयो घर पनि टाढा छु खै के गरुँ ?

बैंसालुहरुलाई जिस्कन हिलो छ्याप्ता हुनन् बाहुसे
मायालुहरु इत्रिंदै मुसुमुसु बाँड्दा हुनन् दोपरे

यसाे लेखिटाेपलेकाे

हे क्वैली अब गाउने सुर चले भाका भरी गाउनू
राजाका सँगमै बसेर रुखमा माया मिठो लाउनू
तिम्रो उन्नति होस् सधैं मन मिलोस् माया छचल्काउनू
मेरो प्रेम रहेन यो सययमा मैले कहाँ पाउनू ? ।।१।।

मायाले अनुरागले विरहले गुन्जाउँदैछ्यौ वन
को हो को नचिनेर हो कि किन हो उम्लन्छ तिम्रो मन
डालीमा बस गाइराख अहिले आइरहे हुन् प्रिय
आफ्नामाथि नगर्नु कहिल्यै यो व्यर्थको संशय ।।२।।

यो तिम्रो लयबाट बुझ्छु मुटुको खाटो बिझाए सरी
यद्वा स्नेह धरापमा हुन पुगी माया रिसाए सरी
मेराे याे मनभित्र ता बिरहकै अागाे लगाए सरी
बैंसालुहरुले कुनै बिरहको भाका लगाए सरी ।।

अब हामी आइपुग्यौं
सुस्ता नरसाही ।
नेपालीका लागि जहाँ
सधैं त्राही त्राही ।।
दु:ख गर्यो खेती पाती
लुटी लान्छन उतै ।
घरभित्र केही भए
बनाउँछन् रित्तै ।।

बेला यो छ असारको सिमसिमे छिट्याउँदो हो झरी
कैले बादल उग्र भै घनघटा वर्षाउँदो हो झरी
पैरोले भिर खेत बारीहरु नै हुत्याउँदै पो छ कि ?
चम्किएर मिलिक्क पापी विजुली अत्याउँदै पो छ कि ?

खेतालाहरु ब्याँसी खेत लहरे गाएर झर्दा हुनन्
रोपाहार मसक्क मस्किई हिलो छ्यापेर खेल्दा हुनन्
ब्याडे चाहिं बियाडबाट बिउका फ्याँकेर मुठ्ठाहरु
जिस्के हुन् सपना भयो घर पनि टाढा छु खै के गरुँ ?

बैंसालुहरुलाई जिस्कन हिलो छ्याप्ता हुनन् बाहुसे
मायालुहरु इत्रिंदै मुसुमुसु बाँड्दा हुनन् दोपरे
“छ्या है जिस्कन लाज छैन यसरी” रोपार भन्दा हुनन्
ब्याँसी फाँट असारका डिमिडिमे बाजा बजेका हुनन् ।।

हिंड बाबु हिंड नानी
पूर्वतिर जाऊँ ।
किराँतका गाउँ गाउँ
रमाउँदै जाऊँ ।।
याक्खा , राई , सुनुवार
अनि लिम्बू गाउँ ।
किरातेश्वर महादेव
सन्ततिका गाउँ ।।

सधैं म मध्यरातमा भएर शीत पर्दछु
र व्योम धर्तीमा सधैं म शीत बिन्दु छर्दछु ।
जसै म झर्छु सुस्तरी बतास बन्छ शीतल
स्वभाव यो हुने हुँदा मलाई भन्दछन् जल ।।१।।

समस्त प्राणीमात्रको म प्राणमाथि प्राण हुँ
जता जता छ शुष्कता त्यता त्यता म त्राण हुँ
कराल काल अग्निले जहाँ जहाँ डढाउँछ
त्यहाँ त्यहाँ भने स्वयं म एक रामवाण हुँ ।।२।।

जताततै पहाडमा भई सुरम्य निर्झर
झरेर ओर्लँदै मिठो गरेर नाद झर्झर
म सुस्त सुस्त सुस्तरी विभिन्न राग गाउँदै
गला गला म धाउँला जहाँ गलो छ हर्हर ।।३।।

अनन्त कालदेखिको मिठो मिठो कहानी हुँ
कतै कतै वियोगको स्वभावकै सुनामी हुँ
समुद्रबाट बाफमा उडेर माथि लम्कँदै

परिश्रम् बगाएँ रमें कन्दरामा ।
म बाँचे‌ म नाचें यहाँकै धरामा ।।
फुलेका गुराँसै पखेरा र पाखा ।
सधैं शान भिन्नै हिमाली छ माथा ।।

सधैं जून फुल्छन् रमाएर सारा ।
यही घाम पानी यही‌का सितारा ।।
हिमाली छ डाँफे रमाएर नाच्ने ।
चखेवा तराई तिरै प्रीत गास्ने ।।

पञ्चाग्नि झै ताप छ सूर्यबाट
बिलाउँदै गो मनभित्र आँट
शरीरको पानी सबै सुकेर
मरिन्छ भन्ने अब हुन्छ छाँट ।।

आकाश तातो पृथिवी छ तातो
बाटो र घाटो अझ उग्र तातो
यहाँ कतै शीतल भन्नु छैन
तातो भयो कि तब जान्छ सातो ।।

मातृदेवो भवः
होम सुवेदी
आमा प्रेम र स्नेहकी धरहरा यो प्राणकी प्राण हौ
आमा धर्ती वसुन्धरा जगतकै वा विश्वकै त्राण हौ
सृष्टि हौ स्थिति हौ तथा प्रलय हौ सुस्पर्श हौ घ्रांण हौ
आफ्ना सन्ततिका अनिष्टहरुमा जो रामकै वाण हौ ।।

तिम्रा जो पदचिन्हका पछि सधैं लागूँ कि लागूँ कि म
तिम्रो स्नेह कृपा र आसिक सधैं मागूँ कि मागूँ कि म
अन्यायीहरुमाथि वाण अहिल्यै दागूँ कि दागूँ कि म
धर्तीमा किन मातृशक्ति क्षय भो जागूँ कि जागूँ कि म ।।

माताबाट अनन्त अमृतहरु चाख्नै यहाँ पाइनँ
माताका चरणारबिन्दतलको धूलो कतै लाइनँ
तिम्रा स्वच्छ कला र कौशलहरुको ज्ञान नै पाइनँ
आमाका अधिकारपूर्ण रचना लेखी कतै गाइनँ ।।

यहाँ उन्नतिका ढोका
चारैतिर खुला रहुन ।
पौरखीहरुका हात
निर्माणमा जुटिरहुन ।।

टाढा जानेहरू आउन
मातृभूमि सजाउन ।
पसिना यहीं पोखेर
जिन्दगी यो हँसाउन ।।

२०३८ मा रचेको मेरा पुरानो ‘झुमा’ काव्यमा नारी सम्बन्धी
मेरो धारणा यस्तो रहेछ । यसो हेर्नसम्म हुने लेख्तो रहेछु उ बेला पनि ।
किन हो किन अहिले मलाई यसमा चित्त बुझ्दैन । सायद पर्याप्त परिष्कार नभएको देखेर होला ।

सृष्टि संरचना गर्ने तिमी झैं अरु को छ र
नारी हौ तिमी हे नारी तिमी हौ प्रेमको घर ।।

पिएर आँसुका धारा तिमी जीवन बाँच्तछ्यौ
नखाई अरुकै लागि कनिकै पनि साँच्तछ्यौ ।।

हे नारी प्रेमगङ्गा हौ सिर्जनाकी मुहान हौ
हामी लोग्नेहरुलाई सधैंकी अभिमान हौ ।।

खोस्टैमा तिमी पस्कन्छ्यौ कलाको दिव्य मोहनी
कलाको जादूले युक्त तिम्रो उच्च छ जीवनी ।।

सिन्कैको भरमा तिम्रो कलाकारी उदाउँछ

हेरौं अब नजिकै छ शारदा ब्यारेज ।
सट्टा जमिन नदिएको गर्नु पर्छ खोज ।।
जमिन सट्टा दिने भनी बाँध बनाएर ।
पानी जति उतै लग्यो यता सुकाएर ।।
-- ८--

वर्षौं वर्ष बितिसके दिने सुर छैन ।
ढाँट्ने छल्ने छिमेकीको भर केही छैन ।।
अन्यायको बाँधलाई पर्छ भत्काउनु ।
सहनुको सीमा हुन्छ कति पो सहनु ।।
---९---

उत्साह बोकी नववर्ष आयो
नवीन आशा सबमा पलायो
तमाम पीडा अब होस् सुदूर
हाम्रो यही नै शुभकामना छ।।१।।

अतीत सम्झे मन हुन्छ भारी
भो स्वार्थको मात्र सधैं सबारी
छ घाउ गैह्रो पुरियोस् तुरुन्त
हाम्रो यही नै शुभकामना छ।।२।।

यौटा मोम अगाडि बल्छ अहिले हेर्दैछु हेर्दैछु म
आई झ्याप्प निभाउने पवनले सम्भावना देख्तिनँ
कालो खान्छ प्रकाश छर्छ यसले माथि धुवाँ फाल्दछ
टाढा भाग्दछ अन्धकार जब यो बत्ती कतै बल्दछ ।।

एकातर्फ प्रकाश छर्छ यसले आफैं जली रुन्छ कि
अर्कातर्फ सुशान्त श्निग्ध छ शिखा मानौ दुःखी पो छ कि
यौटी भर्खरकी कुनै युवती झैं सर्माउँदै पो छ कि
मानौ भर्खर भर्खरै पर सरी कौमार्य छर्दैछ कि ।।

दार्चुला त हेरिसकी अव आयौं तल ।
अत्याचारी छिमेकीको हेर्दै जाउँ चाल। ।
हेर हामी आइपुग्यौं जिल्ला कनचनपुर ।
ब्रम्हदेव मण्डी हो यो थियो यहाँ नेर ।।
--१--

एक नम्बर स्तंभ आज कता हराएछ ।
मिच्दै जाने साँढेले त बाटो बनाएछ ।।
यहाँसम्म मिचिसक्यो अरु पनि मिच्ला ।
चुपलागी बस्यौं भने अझै अघि बढ़्ला ।।
---२---