शंका भो सरकार छौ अब कहाँ ? बाटो कता टुङ्गियो ?
नक्सा पास भयो र देश बलियो पार्ने कुरै बाँङ्गियो ।।
दोषी को, प्रतिपक्ष हुन् कि ? फितलो सत्ता तिमीनै डर्यौ ?
धम्कीले अरुको हट्यौ कि किन हो ? आफैँ बिरामी भयौ ? (१)

छोटो सोच लिएर के अब यसै लत्रेर बस्छौ तिमी ?
वार्ताले नभए छ कानुन बुझी हाम्रो फिराऊ जिमी ।।
नङ्ग्रा गाडिसक्यो निल्यो मुलुक यो चोक्टा लुछ्यो दुष्टले ।
तिम्रो हालत के भयो र यसरी मौनी बस्यौ ढुक्कले ।।(२)

अनुष्टुप छन्द

बाउ अमेरिका भन्थे आमा ती चीनकी अरे
कोरोना नाउँकी छोरी जन्मिइन् चीनमा भरे

कोभिड बाउको नाउँ आमाको नाङचिङ् थियो
बिगारे नाउँ गाेराले बोल्दा नाइनटिन् भयो

आमा बाउ सँगै बस्दा कोभिड् नाइनटिन् भयो
कोरोना मस्तले घुम्दा मान्छेको ''होस उड्दथ्यो

आमा दुष्ट भइन् भन्दै छोरी बाउ तिरै मिली
बाउले हेपेर बाेल्दा अग्नी झैं रिसले बली

कोरोना भाइरस् ज्यादै खतरा त्यो जवान थी
हिडी भ्रमणमा विश्व सिध्याउछु सबै भनी

कोरोना यसरी आफैँ मान्छे मास्न भनी हिडी
आफ्नो को हो ? विरानो को ? चिन्दिन यसले कहीँ

यसले विश्व हल्लाई खैलाबैला सबैतिर
महामारी भयो ज्यादै विश्वयुद्ध समान छ

अनुष्टुप:- छन्द
नीति धर्म नमान्नेले जेसुकै नि गरे भयाे
अतिथि देवता मान्नु पनि व्यर्थ हुदैगयाे
१
शब्द कडा छिरे ऐले बुझ्न सुन्नै सकिन्न त्याे
शीलता मासियाे अाज अश्लील शब्दले पिट्याे
२
नेपालीकाे यही भाषा सबैले शुद्ध बाेल्दथे
भासमा भासियाे ऐले अङ्ग्रेजी शब्द माेहले
३
भाषा त्याे नपढौँ भन्दा चल्दैन नपढे त्यही
त्यसैले बिग्रियाे बानी नया शब्द घुस्याे यहीँ
४
कस्ता शब्द यहाँ अाए ? नेपाली बाेलमा सिधै
लानउने अर्थ त्यो के हाे ? भन विज्ञ कुरा सबै
५

फैलियाे माफियातन्त्र छताछुल्ल हुदैगयाे ।
भ्रष्टकाे देशहाे भन्ने विश्वचर्चा हुदैछ याे ।।

भित्रियाे भ्रष्टकाे खेल लाेकतन्त्र दिलाउँदा ।
भ्रष्टाचार बढ्यो फेरि गणतन्त्र मिलाउँदा

घुसखाेरी यहीँ जन्मे गुण्डाका नईके यहीँ
अामाकाे मासु काटेर बेचिखाने सबै यहीँ

इतिहास रचेकाछन् भ्रष्टकाे हाेडमा जिती
कर्म कुकर्मले ढाके लाज लाग्दैन है ! रति

जोगी मालिक भै पसे महलमा छन् सिंह दर्बारमा ।
यौटाको बदला सयौँजन मिली खान्छन् लुटी देशमा l।
लाखौँ सम्पति जो भए नि उनको हिड्छन् मगन्ते हुदै ।
के नापिन्छ दिएर भोट यिनको ? कानै चिरेका सबै ।।

गर्थे भोज भतेर त्यो समयमा हामी डकार्दै गयौँ ।
धोका आज भयो समस्त जनमा ऐले खकार्ने भयौँ ।।
हामी दीन सबै बस्यौँ अभरमा; हेर्छन् तमासा तिनै ।
के नापिन्छ दिएर भोट यिनको ? कानै चिरेका सबै ।।

लेख्यौ रे नव संबिधान कसरी यत्रो महाँजालमा ।
गर्दैछन् कतिले बिरोध यसको धारा दफाछन् जहाँ ।।
लेखेथ्यौ जब त्यो विधान सजिलै लेखेर खै के भयो ?
के हुन्थ्यो अब शान्ति कायम नभै समृद्ध नेपाल यो ।।

मैले जो सपना रचेर मनमा बुन्दै सजाएँ कति !
मेरो यो प्रिय देश बन्दछ दरो गर्दै नयाँ उन्नति !!
तिम्रो हाँक कता गयो बचनको ? अन्यत्र गै मडियो ।
उल्टो चाल हिडेर बन्छ कसरी ? समृद्ध नेपाल यो ।।

रुदो हो वृक्ष फक्रेका फुल ओइलाइ जादा मा
हरिको जीवन कसरी बित्छ? मन ती छ राधा मा
बुझिदेउ राधा पर्खेर बसे म छिट्टै आउला
कमाइ धेरै खुसिका पोका घर अनि सजाउला

ए मेरा हरि जिन्दगी भरी यो प्राण हजुर को
बिना ती मन्दिर के अर्थ भो र सुन कै गजुर को
एक गाँस आधा बाडेर खाउला सङ्ग सङ्गै बसेर
कटाउला जीवन दुख र सुख सङ सङै हासेर

खोला को ढुङ्गा पुजिन्न राधा मन्दिर न आइ
फर्केर छिट्टै आउनेछु प्यारि आफ्नो केहि बनाइ
बुवालाई लाठी आमालाइ ढुङ्गरि तिमी लाई फरिया
कसेर ल्याउछु खुसी लाई बोकि बनाइ भरिया

चाहिन्न मलाइ ढुङ्री र सारि भैदिए छेवैमा
पौरख गरौ खियाइ नङ्ग्रा सुन फल्छ मेवैमा

खाएकै पनि हो जिरा र अदुवा, बेसार पानी पनि
कोरोना भनिने अजीव लठुवा, जादैन खै तै पनि ।
पाहूना बनि यो पसेछ धरती, फर्केर जाँदैन त्यो
जोरी खोज्छअझै मनुष्य सँग लौ, झर्केर बोल्दैन यो ।।

यो पापी यसरी पसेर सजिलै, भत्काउने भो घर
कुम्भैकर्ण बनेर सुत्नु अघिनै, ए लौन केही गर ।
अत्यन्तै कमजोर बृद्ध छ भने, त्यो दुष्ट हाँस्दो भयो
लापर्वाह अटेर भेट्दछ भने, गाँजेर मास्दो भयो ।।

विशालै बनेली निराला अतुल्य
बसाहा चिनारी छ ताहूँ अमूल्य ।
अतीवै पियारो थियो पाठशाला
शुभेच्छा पठाएँ यही हालसाल ।।

निशाको सुनौलो जुनेली झरेझैं
शितैका छिटाले तरेली परेझैं ।
धपक्कै बलेको उज्यालो मुहार
थपक्कै बसेको छ ताहूँ बजार ।।

प्रकृति काख जन्मियौ नाम माधव भनेर
ती गौरीशङ्कर द्रौपदीदेवी सुपुत्र बनेर
लम्जुङे डाँडा पुस्तुन गाउँ अति नै सुन्दर
बितेको थियो त्यो बालापन हुर्केर त्यै घर

शिर मुकुट हीराको विश्वको ताज राम्रो
प्रकृतिज ढुकुटी यो रत्न सौभाग्य हाम्रो
अतुल जल अनेकौँ रूपमा जेलिएका
प्रकटित जलधारा निर्झरी हेलिएका ॥१॥

ऋषि मुनि तप सिद्घा साधिने देवदेश
बन चउर बुटी औ जीव पन्छी प्रदेश
न कलुषित छ हावा रम्य हाम्रो धरामा
मनुज प्रथम वस्ने शैलका कन्दरामा ॥२॥

रोएर झगडा भएर तगडा, पाइन्छ के जगतमा ?
पाइने सारा भरिइ दुखले, स्वार्थ जो फगतमा
रुवाइ आदि हो र अन्त्य पनि हो, के रैछ यो जीवन ?
नपुग्दै मनका इच्छा र चाहाना, चुडिन्छ यो रिवन ।

महाकवि चुटोट र श्रीकृष्ण

चुरोटका स्वादसँगै रमाएँ
सम्भावनास्रोत सहस्र पाएँ
तिनै उघाएँ र यता फिजाएँ
लुनीसँगै सिर्जन गीत गाएँ ।।

चुरोटको साथ थियो धरामा
ममा भिज्यो स्वाद जरा जरामा
मैले त्यसैमा नवगीत गाएँ
र सिर्जना भित्र यसै हराएँ ।।

तथापि झन् भोक थिएन शान्त
चुरोटले झन् अझ भो अशान्त
म जान लागेँ अब भो नछेक
आखीर श्रीकृष्ण रहेछ एक ।।

संसारको रीत बुझिन्न मित्र
रहेछ यो एक बडो विचित्र
देखेर संसार भयो उदेक
आखीर श्रीकृष्ण रहेछ एक ।।

लेखेँ हजारौँ सृजना रमाई
विवेकका सुन्दर गीत गाई
के पाइयो खै र हुँदा विवेक
आखीर श्रीकृष्ण रहेछ एक ।।

सत्सिर्जना जीवन हो भनेर

बन्यौ स्वार्थी, लोभी भन किन तिमी सन्ततिहरू ?
लुछ्यौ छाला, लाम्टा, रगत पनि चुस्छौ कति अरू ?
गला घोटी घोटी रिपु सरह हान्यौ मरणमा
दया भिक्षा माग्दै अब त म परेँ लौ शरणमा ।

म सग्लो प्राणी हूँ, वरिपरि घुमाऊ नजर त्यो
नदी नाडी सम्झे जल रगत नै सम्झ तनको ।
लता झाडी हुन् रौँ, हिमगिरि भयो माथ बुझ यो
बुझे ढुङ्गा हड्डी, सकल धरती यो तन भयो ।

धरतीशिर हिमालबाट सभ्यता फैलेको
वीरका छोरा नेपाली आज खै किन वैलेको?

राष्ट्रका कवि माधव तारा मुटुमा धड्केर
काँगडा टिष्टा सँकेत गर्थे हेरौन फर्केर