बिदेश
छन्द : भुजङ्गप्रयात
स्वदेशी पनाकाे यहाँ छैन माटाे।
न पाइन्छ बास्ना स्वदेशी धराकाे।।
न फुल्छन् वनैमा सुनाैला गुराँस ।
कहाँ हुन्छ नेपाल जस्ताे बिदेश।।१।।

न डाडा न पाखा सबै देख्छु सादा।
न अाफ्नाे पना छन् सुसाएँ इरादा।।
न पानी न वर्षा सबैछन् निराश।
कहाँ हुन्छ नेपाल जस्ताे बिदेश।।२।।

न डाँफे रमेकाे न क्वैली रमेकाे।
जता हेर्छु देखे निराशा बढेकाे।
न पाइन्छ झर्ना न देखे हिमाल।
कहाँ हुन्छ नेपाल जस्ताे बिदेश।।३।।

छ ताताे असाध्यै सबै छन् गलेका।
न देखे कुनै खाद्य अन्नै फलेका।।
बढेका बढैछन् कयौंमा हताशा।
कहाँ हुन्छ नेपाल जस्ताे बिदेश।।४।।

हिमाली धरा झै यहाँ के छ हेर्ने।

चाहिन्न केही अरू
छन्द:-शार्दूलविक्रीडित
भ्रस्टाचार नहोस् कतै मुलुकमा सेता बनुन् ती धन।
आफ्नै पाैरखले उठाेस् मुलुक याे यस्मै सदा हाेस् मन।।
हाम्राे गाैरव हाेस्,बनाेस् मुलुक याे संकल्प बाेकाै बरू।
हाम्राे देश बनाेस्,फुलाेस् सहजले चाहिन्न केही अरू।।
..................................................................
भाेकाे पेट नहाेस् मनुष्यहरू काे खाली नराखाै गरा।
आफै सक्षम बन्नु पर्छ अब लाै के ताक्नु काेही सदा।।
माटाे मै छ अनन्य शक्ति खजना लागाै न यस्मै बरू।
हाम्राे देश बनाेस्,फुलाेस् सहजले चाहिन्न केही अरू।।
.................................................................

माटो जीवन हो यहीँ महल छन् लाखौं यहीँ बस्दछन्।
माटो स्वर्ग समान दिव्य छ जहाँ मान्छे सधैं हाँस्दछन्।
माटोमै छ अनन्य शक्ति खजना सारा भए निर्भर।
माटोमै छ अमूल्य रत्न गहना फुल्छन् यहीँ जीवन।

छन्द:-मालिनी
शीर्षक:-जिन्दगानी

अनवरत नदी झै बग्छ याे जिन्दगानी।
दुखसुख अनि यात्रा हाे सधै जिन्दगानी।।
छ लतपत मसीले केरकार् जिन्दगानी।
कुन दिन पलमा निभ्नेछ याे जिन्दगानी।।१।।

कलकल जलकाे खाेला भयाे जिन्दगानी।
तप तप चुहिने थाेपा भयाे जिन्दगानी।।
चर चर गरि चर्केकाेछ याे जिन्दगानी।
कुन दिन पलमा निभ्नेछ याे जिन्दगानी।।२।।

रनवन भरि फूल्ने फूल हाे जिन्दगानी।
गहभरि भरिएका अाँसु हाे जिन्दगानी।।
धिप धिप गरि बल्ने दीप हाे जिन्दगानी।
कुन दिन पलमा निभ्नेछ याे जिन्दगानी।।३।।

रसमय कविताकाे छन्द हाे जिन्दगानी।
सुरमय लयकाे सङ्गीत हाे जिन्दगानी।।
प्रियजन सबकाे सत्प्रेम हो जिन्दगानी।

नेपाल आमा दुखमा सदा छिन्।
सन्तानकाे खातिर पीरमा छिन्।।
भुल्दै गएकी दिनरात रून्छिन्।
निराेगी आमा अब राेगमा छिन्।।१।।

तम बिदाइ गरेर उषा तिमी
विहग गान गराउन उद्यमी ।
समय ध्यान र ज्ञान सुशिद्धिको
प्रकृतिका कृतिका क्षण वुझ्छ को ?।।१।।

वसन श्वेत विचित्र मुकूटमा
धरणिवक्ष विशाल कुचाग्र मा।
सुनहरा रविचक्षु विछ्याइदो
चपलता पलता मन आउँदो।।२।।

विश्वयोग-विपश्यना दिवस

पार्वती शिव प्राचीन, नेपालको हिमालमा ।
घाम ताप्दै दुवै बन्मा, गोसाईँ कुण्ड छेउमा ।

योगको नै भयो चर्चा, पार्वती पनि उत्सुक ।
जति जीव रहेका छन् , योगमा सवै उत्सुक।

एकान्त पतिको साथ , तनमन समर्पण ।
योगको सुन्न थालिन्, रहस्यमय वर्णन ।

निदाइन् काखमा देवी , सुन्नत सकिनन् सवै ।
कुण्डको जलमा बस्ने , सुनेछ मत्स्यले सवै।

थालेछ गर्न अभ्यास , जीउले नमिले पनि।
पुच्छर माथि लग्दै छ, शीर्षासन गरौँ भनि ।

गरेको योग अभ्यास, सही सकस नै पनि।

भूमिमा बढ्यो शीत हर्दम
आज देखियो सुस्त मौसम
सूर्यको दशा हुन्छ सुस्थिर
लौ फिरेछ यो मास मंसिर ।।

छ यो रुप्से पाल्पा गगन तल राम्रो भवन नै।
छ जग्गा पाँचै रोपनि समतलै ठाउँ वरपरै ।
हजुर्बाको-बा हो-छ त मरमरा बाट यसमा।
बसोबासै सर्दै अब म पनि पासै गरि दिएँ ।

जन्मभूमि सबकाे अब जागाै

स्वर्गकाे सकल झै घर हाम्रो।
शैलले भरिभराउ छ राम्रो।।
छन् कयाै हिम नदी अनि ताल।
जन्मभूमि सबकाे अब जाग।।१।।

फेर चित्त रिस राग नबाेकि ।
हेर देश सुख भाेग नहेरि।।
द्वेषका कण भए सब फालाै।
जन्मभूमि सबकाे अब जागाै।।२।।

रेतका बगरमा किन जाने?।
देशमै सँगसँगै बसि रम्ने।।
कर्मले प्रगतिका पथ राेजाै।
जन्मभूमि सबकाे अब जागाै।।३।।

व्यर्थ जीवन बन्याे रणभुल्ल।
दुःख संकट सधै अलमल्ल।।
शान्तिकाे मधुर दीप जलाअाै।
जन्मभूमि सबकाे अब जागाै।।४।।

वीरकाे रगतले सजिएकाे।
देशभक्त मनले छ फुलेकाे।।
छन् कयाै अगुण ती सब त्यागाै।
जन्मभूमि सबकाे अब जागाै।।५।।

मधुमेह

लाग्छ राेग मधुमेह नजान्दा।
खानपान नबुझी सब खादा।।
नित्य जाे शुभ बिहान उठेर।
गर्छ याेग तब घट्छ खुलेर।।१।।

धेर इन्सुलिन भाे मधुमेह।
थाेर इन्सुलिन भाे मधुमेह।।
पेट डम्म झन भाे मधुमेह।
विश्व नै अब भयाे मधुमेह।।२।।

खानु हुन्न गुलियो सुन मित्र।
जिन्दगी छ रसिलाे बुझ भित्र।।
साग पात हरियाे तरकारी।
खानु पर्छ दिनहूँ सुन साथी ।।३।।

गल्छ देह अनि हुन्छ थकान।
नेत्र हुन्छ धमिलाे अब जान।।
गर्छ धेर मद पान यहाँ जाे।
भाेग्छ दुःख पिर राेग यहाँ त्याे।।४।।

प्राण घातक भयाे मधुमेह।
सुक्छ देह पल मै गरि छेद।।
राेग हाे रगतकाे मधुमेह।
छाेड त्याग न निका सब पेय।।५।।

देशभित्र अति व्याप्त छ रोग
रोगले अझ बढाउँछ शोक
शोकमा मनुज यो अझ रुन्छ
रोगमुक्त कहिले अनि हुन्छ ।।

स्वादिलो र गुलियो अब धेर
खानुहुन्न ननिको छ भनेर
चेतना अफ फिरुन् सबलाई
स्वास्थ्यमाथि अनि हुन्छ भलाइ ।।

योग ध्यान अनि खान मिलेमा
स्वास्थ्य बन्छ, गतिलो नमिलेमा
स्वास्थ्य गिर्दछ यता तिर सोचौं
त्राहि त्राहि मधुमेह नरोजौं ।।
होम सुवेदी

बाल्यकालको दशैँ

दशैँ अायोभन्थे घर डहर बाटो सव तिरै।
सफाई गर्नै पर्छ भनिकन गाऊँ घर तिरै।
सवै जुट्ने गर्थे सकल नर नारी अघि सरी।
कुटो कोदालो साथ सव जन अल्छी नगरी ।

कमेरोले भित्तो तलतिर त सेतो गरिकनै।
खनी रातो माँटो सवघर लिपी सुन्दर छ नै ।
सवैको पेटी आँगन डिल डिलै फूल तुलसी ।
सुनिन्छन् भुन् भुन् नै भमर पनि नाँच्दै छ पुतली।

पहेँलै बेलौती पनि छ लटरम्मै रुख भरी ।
झँटारोले हानी वरपर झरेका फल टिपी।
सवै केटा केटी खुशि खुशि रमाई तिनिहरू ।
चबाँएरै खाँदै कति कति नि मीठा दिनहरू ।

दशैँको बेलामा कमिज सुरु वालै त सुजिले।
सिएको राम्रो कोट पनि त लगाई नि खुशिले।

प्रेम

प्रेम भनेको जीवन चक्र।
चल्छ सदा हाँस्दै रथ चक्र।।
हार नमानी दुःख र कष्ट।
घाम र पानी छ्ल्छ र बढ्छ।।१।।

आँसु र हाँसाेकाे पल याे हाे।
जीवन बाँच्ने एक कला हाे ।।
याे कविले लेख्ने कविता हाे।
याे मनले गर्ने रमिता हाे।।२।।

प्रेम बिनाको जीवन खस्रो।
हुन्छ सदा सुख्खा अनि फुस्रो।।
भाब बिनाको प्रेम छ फिक्का।
हुन्छ सदा खाेटाे रूप सिक्का।।३।।

मस्त भए काेही बुझि प्रेम।
ब्यस्त भए काेही गरि प्रेम।।
भोक र तिर्खा यी सब त्यागे।
प्रेम भनी आफ्नो मन मारे।।४।।

जीवनकाे याे हाे नव मार्ग।
खाेज्छ सधै प्याराे रस भाव।।
हाेस् सबमा न्यानाे अनुभूति ।
प्रेमिल भाका होस् सब सृष्टि।।५।।