kbs

हामीले भागवतहरूको अध्ययन गर्यौं भने देवी देवताहरूको र दैत्य/दानव बीचको द्वन्द्व, युद्धका कथाहरू निकै पढ्न तथा सुन्न पाउँछौं । यी कथाहरूको श्रवणमा ध्यान दिने तथा सुनाउने काम सूतजीले ऋृषि मुनिहरूलाई गर्नुहुन्छ –

एक दिनको कुरा हो सबै मुनिहरूले सूतजीलाई दुर्गा देवीको कुनै एक अद्भुत/अनौठो खालको कथा सुनाउनको लगि अनुरोध गरे । महाप्राज्ञ सूतजीले पनि दुर्गा देवीका धेरै कथाहरू सुनाइ सक्नुभएको थियो । त्यस दिन भने सूतजीले दुर्गम नामको असुरको वीरता र उसबाट गरिएको आतङ्कबाट देवलोकका देवी देवता र स्वर्गलोक नै आफ्नो अधिन बनाएको कथा श्रवण गराउनु भयो । जब दुर्गमासुरले सबै चिज आफ्नो अधिन बनायो तबदेखि देवताले आफ्नो यज्ञभाग पाउन छाडे ।

एक
ऋणै – ऋणले टेकिइने अँझ कतिन्जेल
सस्तो भाउमा बेचिइने अँझ कतिन्जेल
छातीभित्र देश बोकेर हिँड्नेहरू हो, ए
आफ्नै देशमा हेपिइने अँझ कतिन्जेल

हिमालमन्तिर
हिउँझैं फुल्ने
हिमाली भेडाच्याङ्ग्राहरू
खर्क र चरनका यात्रामा
निश्चल अबोधताको जिन्दगी बोकेर
दुनियाँका सबभन्दा पवित्र अज्ञानीहरूझैं
बथानहरूमा जन्मन्छन्

उही साँझ, उही बिहान
कस्तो यो मनको उडान

यही छ यो, तँ य मन
यात्रा अन्त्यहीन दौडन

शिरमा छ, न थिरमा छ
थाहा छैन, यो के कारण

जुन दिन म बुद्ध एअरको विमान चढेर आकाशमा केही हजार फीटमाथि मात्र उडेको थिएँ, त्यो क्षण मलाई परम सूक्ष्मताको बोध भयो । मान्छे बिशाल, महान र शक्तिशाली प्राणी हो भन्ने अहम् बिस्तारै धुलिसात हुँदैगयो । जब आकासबाट धर्तितिर हेरेँ, मान्छे घ्यू कमिलाजत्रो देखेँ, खेतमा जोतिरहेका गोरुहरूलाई ढ्याङ्ग्रे कमिला जत्रो देखेँ, सडकमा गुडिरहेका मोटरगाडीलाई बन साङ्ला जत्रो देखेँ । त्यो क्षण मैले माथिबाटै हात्ती देखेको भए ठुलो मुसो अथवा बिरालो भन्दा ठूलो देख्ने थिइनँ होला; त्यस घडीबाट म पृथ्वीको कति सानो प्राणी रहेछु, आफ्नो आकार को सूक्ष्मता बोध भयो ।

तिमीसित बोल्नुको मज्जा अर्कै छ
तिमीलाइ रोज्नुको मज्जा अर्कै छ

तलाउको माझमा फुलेको सेतो कमलको फूल जस्तो
गतिशील भई कलकल बग्ने नदीमाथि उठेको छाल जस्तो

आजभोलि म त कतारमा छु
धन जोड्न साह्रै हतारमा छु

आनन्दै पो रैछ जिउन जाने’सि
रमाईलो यौटा जङ्घारमा छु

चुपचाप निदरीमा आउने गर्छौ, कस्तो तिमी?
आँखाभरि सपनीमा छाउने गर्छौ, कस्तो तिमी?

खोलाहरु सुसेलेर उर्ली-उर्ली बग्न थाल्यो
हुरी जस्तै उडिआई चैन मेरो लग्न थाल्यो
मनै हर्ने भाका झिकी गाउने गर्छौ, कस्तो तिमी?
आँखाभरि सपनीमा छाउने गर्छौ, कस्तो तिमी?

आँसु हाँसो मिलन बिछोड जिन्दगीको रीत रै छ
माया प्रेम छरी जाने बिहानीको शीत रै छ ।

मन भएर के गर्नु खै धनकै ठुलो चर्चा यहाँ
साँचो मुटु दिनेभन्दा किन्नेको नै जीत रै छ ।