• भलाकुसारी
  • मझेरी छनौट
  • ट्विटरमा
  • फेसबुकमा
  • रचना प्रकाशन गर्दा
  • प्रतिकृया
  • हाम्रो बारेमा
  • हिज्जे संशोधन
Home

मझेरी आकर्षण

  • पछिल्ला रचनाहरू
  • नयाँ लेख/रचना पढ्नुहोस्
  • लेखक/विधा/स्रोत सूची
  • साहित्यिक सूचना/समाचार
  • कथा
  • कविता
  • गजल
  • गीत

फेसबुक एकाउन्टबाट लग-इन

लग-इन (भित्र)

  • Create new account
  • Request new password

विधा सूची

  • कथा
  • आधुनिक कथा
  • सामाजिक कथा
  • लघु कथा
  • मनोविश्लेषणात्मक कथा
  • पौराणिक कथा
  • बाल कथा
  • लोक कथा
  • अनूदित कथा
  • विज्ञान कथा
  • हास्य कथा
  • सूत्रकथा
  • पत्रात्मक कथा
  • अन्य बिधा (कथा)
  • कविता
  • गद्य कविता
  • छन्द कविता
  • पद्य कविता
  • राष्ट्रिय कविता
  • बाल कविता
  • गीति कविता
  • पौराणिक कविता
  • हास्यव्यङ्ग्य कविता
  • भक्ति कविता
  • अनूदित कविता
  • अन्य विधा ( कविता)
  • गीत
  • लोकगीत
  • आधुनिक गीत
  • पुराना गीत
  • बाल गीत
  • चलचित्रका गीत
  • स्वदेश गीत
  • पप गीत
  • गजल (गीत)
  • अनूदित गीत
  • निबन्ध
  • हास्यव्यङ्ग्य
  • वर्णनात्मक निबन्ध
  • वैयक्तिक निबन्ध
  • लघु निबन्ध
  • विचारात्मक निबन्ध
  • पत्रात्मक निबन्ध
  • संस्मरण
  • नियात्रा
  • भावनात्मक निबन्ध
  • अनुभूति/मनोन्यास
  • अन्य विधा (निबन्ध)
  • विश्लेषण/समालोचना
  • सामाजिक समीक्षा
  • भाषा/साहित्य समीक्षा
  • ऐतिहासिक समीक्षा
  • सांस्कृतिक समीक्षा
  • संगीत/कला समीक्षा
  • व्यक्तित्व समीक्षा
  • पुस्तक/कृति समीक्षा
  • साहित्यिक खोजपत्र
  • भौगोलिक समीक्षा
  • शैक्षिक समीक्षा
  • राजनीतिक विश्लेषण
  • आध्यात्मिक विश्लेशण
  • सूचना प्रविधि
  • वैज्ञानिक समीक्षा
  • अन्य विश्लेषण
  • सूचना/समाचार/बहस
  • सूचना/विज्ञप्ति
  • कला/साहित्य समाचार
  • साहित्यिक छलफल
  • साहित्यिक रिपोर्ट
  • नाटक/एकाङ्की
  • नाटक
  • बाल एकाङ्की
  • संवाद
  • अन्य विधा
  • गजल
  • मुक्तक
  • हाइकु
  • सेन्र्यू
  • ताङ्का
  • सेदोका
  • सनेट
  • अन्य
  • विविध भाषाका रचना
  • संस्कृत भाषा
  • मैथिली भाषा
  • भोजपुरी भाषा
  • नेवारी भाषा
  • तामाङ् भाषा
  • लिम्बू भाषा
  • बान्तावा भाषा
  • थारू भाषा
  • अवधी भाषा
  • कुलुङ भाषा
  • शेर्पा भाषा
  • धिमाल भाषा

टुक्के दिदी (बाल-एकांकी)

ks — Sun, 03/11/2012 - 12:26

  • बाल एकाङ्की
  • नन्दलाल आचार्य
  • उखाने दाइ र टुक्के दिदी (बाल-एकांकी संग्रह)

पात्रहरू ः- करिव १३, १४ वर्षका बालबालिकाहरू -(१) मीरा, (२) शीला, (३) नीरा, (४) धीरज र (५) करिब ४० वर्षीय पागलजस्ती लाग्ने हीरा नाम गरेकी महिला

(राजदेवी मन्दिर अगाडिको बरपीपलको छहारीमा चार जना बालबालिकाहरू हीरासँग बसेका छन् । सबैजना हँसिलो चेहरामा छन् । बालबालिकाहरू हीरालाई टुक्के दिदी भन्छन् किनभने उनी बोली नै पिच्छे टुक्काको प्रयोग गर्न माहिर छिन् ।)

हीरा ः- (चारैतर्फ हेर्दै) नानीहरू हो, तिमीहरू र मेरो मन मिल्छ त ? हामीहरू बीच मन फाटी हाले पनि मेरो मनले त हार्न जानेको छैन नि ।

मीरा ः- (हीरातिर हेर्दै) हैन, ए टुक्के दिदी ! के भन्नुभएको ? मन अमिलो नबनाई हामीलाई आफ्नो मनपेट दिनुस् न ।

हीरा ः- हेर, म जान्ने हुँ भनेर नाक घोक्र्याउँदिनँ । आफ्नो नाक जाला कि भनेर पनि म कुरा लुकाउँदिनँ । किनकि मलाई नाक फाल्नु पनि छैन र नाक जोगाउनु पनि छैन । कारण के हो भने मैले नाक काटिने काम नै गरेकी छैन ।

शीला ः- मजस्ती फुच्चीले मुख चलाउनु त ठीक छैन तर मनभरि जिज्ञासा छन् । मेरा जिज्ञासाको जवाफ दिएर मेरो मुखमा बुजो लगाइदिनुहोला ।

नीरा ः- टुक्के दिदीको अगाडि मुख लाग्नु पो हुन्न त तर उहाँको अगाडि मुख सिएरै बस्नुपर्छ भन्ने छैन । (सबै जना मुस्कुराउँछन् ।)

धीरज ः- ठूलाबडासँग मुख लाग्नुहुन्न तर चाहिँदो कुरामा मुख फोर्नुपर्छ भनेर हजुरबुवा भन्नुहुन्थ्यो ।

हीरा ः- ल, ल, तिमीहरूले मेरो मन जित्यौ किनकि तिमीहरूका यी कुराहरू मलाई मन परे । मन कुडिएका मान्छेसँग मन फुकायो भने उसको मन फर्कन्छ । तिमीहरूचाहिँ आफ्नो मन नपकाओ । मन लागेका प्रश्न सोध, म तिमीहरूको मन जित्ने गरी उत्तर दिने प्रयास गर्नेछु ।

शीला ः- मन मिलेपछि मन फाट्ने कुरै आउँदैन । टुक्के दिदी, हजुर आफूलाई ‘जोर्बा दि बुद्ध’ भन्नुहुन्छ । जोर्बा भनेको को हो ? कृपया टुक्काको प्रयोग नगरीकन वताइदिनुस् न ।

नीरा ः- (हाँस्दै) कृपया आफ्नो मनपेट दिएर हामीलाई मख्ख पार्नुहोला ।

हीरा ः- ठीक छ, ठीक छ । नाक नखुम्च्याईकन सुन है त । कजानजाकिस भन्ने उपन्यासकारको ‘जोर्बा दि ग्रीक’ उपन्यासमा जोर्बा एक पात्र छ । ऊ थोरै कमाउँछ तर सधैँ प्रसन्न र आनन्दित रहन्छ । ऊ स्वच्छन्द जीवन बाँच्छ । वर्तमानलाई मज्जाले भोग्छ । ऊ पलपलको आनन्द लिइरहन्छ । दुःखमा पनि र सुखमा पनि आनन्द देख्छ । उसले लिने आनन्दको कुनै सीमा छैन । उसमा उत्सवको सङ्गीत छ, प्रेमको नृत्य छ र जीवनको लालित्य छ ।

मीरा ः- थोरै कमाउने त दरिद्र नै हुन्छन् नि । जीवन धान्न गाह्रो भएपछि कसरी आनन्दित हुनसक्छ ?

हीरा ः- उसलाई भौतिक दरिद्रताले नगाँजेको हैन । बाह्यरूपमा भएको कुरूपतालाई उसले भित्र प्रवेश गर्नै दिएको हुँदैन । जे भए पनि आन्तरिक रूपले ऊ सम्पन्न छ । लोभ, लालच र अहङ्कार कुन चरीको नाम हो उसले हेक्का राख्ने गरेको छैन ।

शीला ः- खै, यसको मतलव जोर्बा भोगवादी रहेछ कि कसो, टुक्के दिदी ?

हीरा ः- यो संसार नै धेरै भोगवादी र थोरै त्यागवादी मिलेर बनेको छ । जोर्बाले भोगेको आनन्द आध्यात्मिक र मनोवैज्ञानिक पक्षसँग सम्बन्धित छ । तर, यहाँ नानाभाँती गरेर अकूत सम्पत्ति जोडेर भोग गर्नेहरू छन् । उनीहरूलाई कतिबेला विपत्ति आउला कि भन्ने डर छ । साँचो आनन्द पाउन सकेका छैनन् । अरूलाई रूवाएर आनन्द लिने यो एक पक्ष हो भने अरूलाई समेत हँसाएर आनन्द लिने जोर्बाको अलग्गै पक्ष हो ।

नीरा ः- उसो भए, दिज्यू ! भोगवादी र त्यागवादीका तर्कहरू के-के छन् त ?

हीरा ः- मनमा कुरा खेल्नु स्वभाविकै हो । स्वर्ग र नर्क कसैले देखेको छैन । तसर्थ जीवन रहेसम्म भोग गर्नुपर्छ भनेर भोगवादी भन्छन् भने यो अनित्य र भ्रमपूर्ण संसारलाई त्यागेर ईश्वरलाई खोज्नुपर्छ भनेर त्यागवादी तर्क गर्छन् ।

धीरज ः- म त अन्यौलमा पिङ खेल्न थालेँ दिज्यू ! के संसार भ्रम र दुःखपूर्ण नै छ त ?

हीरा ः- अहँ, संसार सत्य र सुखपूर्ण छ । हामी कि कलाकारलाई मान्छौँ कि कलाकृतिलाई मान्छौँ । दुवैलाई एकसाथ मान्ने हिम्मत हामीमा छैन ।

मीरा ः- कुरा बुझिएन नि, दिज्यू ।

हीरा ः- (केही खुशी हुँदै) अब हामीले नौलो सोचले काम गर्नुपर्यो भनेको । सुन्दर महल, उत्कृष्ट कलाकृति भएको मन्दिर, भाँडावर्तन, लुगाकपडा, जुत्ताचप्पल यी सबै कुरालाई हामी मन पराउँछौँ तर तिनै चिज बनाउँनेलाई मन पराउँदैनौँ । त्यस्तै गीत, सङ्गीत, नृत्य, ज्ञान, विज्ञान, साहित्यमा भुल्छौँ र अथाह आनन्द एवम् ज्ञान लिएर शक्तिशाली हुन्छौँ । तर, सर्जक एवं स्रष्टालाई भुलिदिन्छौँ ।

शीला ः- कुरा बुझियो । कान दियो भने दिज्यूले भनेका कुरा बुझ्न सिँगौरी खेल्नु नपर्ने रहेछ ।

हीरा ः- तर, उल्टो कुरा के छ भने ईश्वरलाई मान्छन् तर उनकै कलाकृति यो संसारलाई दुःखपूर्ण र भ्रम ठान्दछन् । कलाकारलाई सम्मान गर्नेले उसको कलाकृतिलाई पनि सम्मान गर्नुपर्छ र कलाकृतिलाई सम्मान गर्नेले कलाकारलाई पनि सम्मान गर्नु आवश्यक छ ।

नीरा ः- दिज्यू ! समग्रमा हामीले कस्तो मान्छे बन्नुपर्छ त ?

हीरा ः- (केही खुशी हुँदै) भोग र त्याग मिसिएको अनि राग र वैराग्य फिटिएको मान्छे हुनुपर्छ ।

धीरज ः- सरल तवरले कसरी बुझ्ने होला ?

हीरा ः- हेर नानी हो । जोर्बामा उत्सवमय आनन्द छ तर मौनको शान्ति छैन । बुद्धमा मौन साधनाको शान्ति र सौहार्दता छ तर गीत, सङ्गीत र नृत्यको उत्सवमय आनन्द छैन । यी दुबै अपूर्ण छन् ।

मीरा ः- अनि, पूर्ण मान्छेचाहिँ को हो ?

हीरा ः- (हैरान हुँदै) खै, पूर्ण मान्छेको नाम किट्न सकिनँ । दार्शनिक ओशोको कथनानुसार जोर्बा र बुद्धको एकै ठाउँमा मेल भएको ‘जोर्बा दी बुद्ध’ नै पूर्ण मान्छे हो । हेर, भौतिक समृद्धि ल्याउने विज्ञान र आन्तरिक आनन्द दिलाउने धर्म यी दुबै हाम्रो जीवनलाई आवश्यक छ । हामीले पनि त्यस्तै मान्छे बन्नुपर्छ ।

शीला ः- हात बाँधेर बस्दा केही कुरा पनि हात पर्दैन । मैले केही गर्न सकिनँ भनेर हात बाँधेर बस्ने हो भने जीवनमा कहर काट्नै पर्छ । तसर्थ पसिना चुहाउन पनि राजी हुनुपर्छ र त्यही पसिनाभित्र आनन्द पनि खोज्नुपर्छ । मैले बुझेको यत्ति हो ।

नीरा ः- जीवनको भित्री रहस्य केही हदमा बोध गर्न पाइयो ।

हीरा ः- ल, नानीहरू हो । अब जिल्लाराम नहोऔँ । आज भने समयले पनि डाँडो काट्यो । एक दिन न एक दिन जीवनमा सिल्टिमुर खानु नै छ । तसर्थ आउँने हण्डरभित्र शान्ति खोज्नुपर्छ र असली जीवन जिउनुपर्छ । अब भने कुराकानीलाई इतिश्री गरौँ । (उठ्छिन् ।)

सबै ः- हवस् त टुक्के दिज्यू । (नमस्कार गर्दै) धन्यवाद ।

(हीरा बाहिरिन्छन् । बालबालिका मुखामुख गर्छन् ।) (पर्दा विस्तारै खस्छ ।)

०६७.०७.११ बिहीबार

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
You voted 1. Total votes: 306
  • 2787 reads
Tweet facebook

Post new comment

The content of this field is kept private and will not be shown publicly.
Input format
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Allowed HTML tags: <a> <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Lines and paragraphs break automatically.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.

More information about formatting options

CAPTCHA
This question is for testing whether you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.

सामाजिक सञ्जालमा

Follow @Majheri

मझेरी छनौट

  • पुन्य कार्की
  • सुधा मिश्र
  • धर्मराज कोइराला
  • शिवराज कलौनी
  • राजेश अधिकारी

नयाँ प्रतिकृयाहरू

  • बहुत खुब कहिल्छि ।
    1 day 2 hours ago
  • आभार प्रकट गरे
    3 days 1 hour ago
  • शब्द र भाव राम्ररी मिलाउनु
    3 days 4 hours ago
  • यति मीठो संस्मरणको लागि हृदय देखि नै धन्यवाद
    3 days 21 hours ago
  • सारै राम्रो पुस्तक, बधाई छ
    4 days 1 min ago
  • किताब राम्रो रहेछ । बधाई छ
    4 days 2 min ago
  • एकदम सान्दर्भिक
    4 days 4 hours ago
  • आज पनि उत्तिकै शान्दर्भिक छ्न
    4 days 7 hours ago
  • भुगोल ले नछेकेको माया
    1 week 2 days ago
  • आउने दिनमा अझै सुन्न पाइयोस सर
    1 week 2 days ago

लोकप्रिय रचनाहरू

Today's:

  • खहरेको भेल-रहेछ
  • जन्मदिनको शुभकामना तिमीलाई
  • शान्तिनारायण श्रेष्ठका कवितामा समाजशास्त्रीय चिन्तन एक अबलोकन
  • मझेरी हिज्जे-संशोधन : शुद्ध नेपाली लेखौँ
  • जन्मदिनको शुभकामना
  • मझेरीमा लेख रचना प्रकाशन गर्दा..
  • कुकुर
  • छोरीको जन्मदिनको शुभकामना
  • शुभकामना! जन्मदिनको !!
  • पछिल्ला रचनाहरू
  • तिम्रो शुभ विवाहको उपलक्ष्यमा
  • चर्चित नेपाली यौनकथा
  • गजल:तिम्लाई माया गर्ने मेरो मन !!
  • पाँच मुक्तक (अब त टाढा भएछु)
  • शूण्य (विज्ञान कथा)
  • अधुरो ईच्छा (यौन कथा)
  • रुपकी रानी रुपा (मनोवाद यौन कथा)
  • हाम्रो बारेमा
  • आँसु हाँसो मिलन बिछोड
  • गजलमा प्रयोग हुने बहरहरुको बारेमा छोटो जानकारी
  • प्रेम कविता
  • माया गर्ने भन्दा, धोका दिने मायालु प्यारो हुन्छ
  • विद्यार्थी हुँ म
  • मेरी बहिनी
  • थरहरू पनि विभिन्न गोत्रमा बाँडिएका हुन्छन्।
  • दुब्ले बाइ (कथा)
  • अमेरिकामा मदनकृष्ण श्रेष्ठको "महको म" पुस्तक विमोचित
  • नयाँ बर्षको शुभकामना
  • पाठ्यक्रममा साहित्यिक कृति
  • तिमीलाई जन्मदिनको शुभकामना

Last viewed:

  • टुक्के दिदी (बाल-एकांकी)
  • माथि ठेल्ने भन्दा
  • बह फरक भएपछि
  • शुभकामना! जन्मदिनको !!
  • आऊ साथ हुँदा केहीबेर सँगै हाँसौं
  • छोटो कविता
  • छोटो कविता
  • भूतसभाको सन्त्रास
  • लौ भन्नुस ! ठुलो भिखारी को त ?
  • खै के भनौं म तिमीलाई
  • पानी परेन भने अपनाउने अनौठो प्रथाहरू
  • आत्म तत्व
  • वर्षा र वातावरण
  • बेगारी
  • आँखाको भाका आँखैले
  • तातो घामले डढ्न लागें म
  • हाँडी (बालकविता)
  • कृष्ण सेन, उमा सिंह हुँदै टीका विष्टसम्मको पत्रकारिता
  • माया गर्ने नाममा मैले पीरमा पार्यो कि?.............
  • एक नजर
  • गजल (नयाँ वर्ष)
  • जिन्दगी त यस्तै भो
  • विरालोको सम्मान
  • खहरेको भेल-रहेछ
  • जिन्दगीका मोडहरूमा कृष्णप्रसाद कोइराला
  • डा.गोपाल प्रसाद शर्मा अधिकारी र पत्रकार पूर्णलाल चुके सम्मानित
  • गजल
  • जब हितैषी साथमा हुन्छ
  • यी हल्लाहरु हुन् तिमीले सुनेका
  • मान्छेहरूमाझ तिमीलाई
  • भलाकुसारी
  • मझेरी छनौट
  • ट्विटरमा
  • फेसबुकमा
  • रचना प्रकाशन गर्दा
  • प्रतिकृया
  • हाम्रो बारेमा
  • हिज्जे संशोधन

© २००८-२०२० सर्वाधिकार मझेरी डट कममा सुरक्षित